|
مدیریت سالنهای بزرگ پرورش مرغ گوشتی
مقدمه:
در ابتدای بنیانگذاری صنعت پرورش مرغ گوشتی وجود یک گله پرورشی با ظرفیت چند صد قطعه همواره علاوه بر نگرانیهای خاص خود، بسیاری از محدودیتها را نیز بدنبال خود داشت. امروزه با بهبود استراتژیهای مدیریتی وجود تجهیزات پیشرفته، انجام برنامه واکسیناسیون و تجویز داروهای مناسب امکان نگهداری و پرورش تعداد زیادی از جوجه های گوشتی را در یک فضای محدود امکان پذیر شده است و اخیراً نیز بخاطر پاره ای از مسائل اقتصادی پرورش طیور صنعتی فارمها نگهداری در ظرفیت هایی بزرگتر با میانگین تقریبی 300000 - 150000 قطعه پیش می رود. از مزایای احداث سالنهای پرورشی با ظرفیت بالا می توان به کاهش هزینه های ثابت و سر شکن شدن هزینه های کارگری و استفاده بهینه از نیروی انسانی اشاره نمود. از سوی دیگر میزان سود حاصله از این سالنها قطعاً بیشتر خواهد بود. ولی با این وجود اگر چه احداث سالنهای با ظرفیت بالا دارای مزایای اقتصادی انکار ناپذیری است ولی مسائل موجود در روی دیگر سکه نباید نادیده گرفته شود چرا که این سالنها نیز مسائلی از قبیل مشکلات مرتبط به هزینه های کارگری، احتمال ابتلا به بیماریهای شایع در مرغداریها، افزایش هزینه در نتیجه استفاده از تجهیزات و نیاز زیاد به سرمایه اولیه از جمله مشکلات این نوع سالنهای پرورشی می باشند.
امروزه شرکتهای پرورش مرغ گوشتی از این مسائل حاد آگاه هستند به این خاطر بجای یک سالن بسیار بزرگ با ظرفیت بالا از سالناهی کوچک در کنار هم به تعداد شش سالن و یا کمتر استفاده می گردد. بسیاری از مزارع پرورش مرغ گوشتی نیز با اعمال مدیریت مناسب و نیز استفاده از تجهیزات پیشرفته تا حدودی بر این مشکلات فائق آمده اند. این مقاله نیز سعی بر این دارد که در یک نگرش اجمالی بعضی از جنبه های مدیریتی پرورش مرغ گوشتی را در سالنهای بزرگ توضیح دهد.
1- هزینه های کارگری:
بکارگیری کارگر یکی از از عمده ترین مسائل موجود مرتبط با مزارع بزرگ پرورش جوجه های گوشتی می باشند. امروزه با توجه به استفاده از تکنولوژی مدرن و تجهیزات خودکار امکان پرورش و نگهداری بیش از 20000 قطعه جوجه گوشتی در طی یکسال در یک سالن نه چندان بزرگ را فراهم آورده است، این در حالی است که یک کارگر بطور متوسط با روزی 8 ساعت کار، سالانه قادر به مراقبت از 16000 قطعه جوجه گوشتی می باشد. در پرورش جوجه های گوشتی همواره باید بسیاری از تجهیزات موجود در سالن و نیز وضعیت داخل سالن بطور مداوم سرکشی گردد بعنوان مثال این سرکشی های بصورت مرتب از اوایل صبح شروع و تا اواخر شب ادامه دارد بنابر این روز های تعطیل در سالنهای بزرگ پرورش معنی و مفهومی ندارد و به همین خاطر بکار گیری گارگران ماهر و وظیفه شناس تحت این شرایط با سختی صورت می پذیرد. از طرفی پرداخت هزینه های مورد نیاز برای آموزش کارگران ضروری می باشد و اساس این نیاز باعث گردیده که شرکت های تجاری پرورش دهنده طیور همواره پس از بکارگیری اولیه کارگران آنها را جهت کسب مهارتهای لازم به سمینارهای آموزشی اعزام نمایند و یا حداقل از وسایل کمک آموزشی مناسب برای کارگران فارم استفاده کنند در بعضی از موارد متصدی یا مسئول مدیریت مزارع پرورش کارگران تحت استخدام خود را با سهیم نمودن در درصدی از سود فارم تشویق نموده و در چنین شرایطی رضایت شغلی و وجدان کاری و بازده تولید به شدت افزایش می یابد و کارگرانی به شخصه در ارائه هر نوع راهکاری جهت بهبود مدیریت مزرعه احساس مسئولیت کرده و قبول می کنند که کار سخت در طی دوره پرورش درآمد بیشتری را نصیب آنها خواهد کرد.
وضعیت بهداشتی جوجه های گوشتی:
نژادهای مختلف جوجه های گوشتی از لحاظ استاندارهای بهداشتی و مسائل مرتبط با سیستم ایمنی خود دارای پروفیل خاص خود می باشند و به همین جهت جوجه هایهر نژاد خاص عکس العملهای متفاوتی را به یک برنامه واکسیناسیون یکسان و نیز شیوع بیماریها را خواهند داشت براین اساس شرکتهای تجارتی پرورش جوجه های گوشتی همواره در یک سالن از جوجه های گوشتی یک نژاد خاص را استفاده می کنند در مزارع بزرگ با ظرفیت بالا گاهاً مجبورند بطور مختلط چندین نوع نژاد گوشتی را در یک سالن پرورش دهند در چنین حالتی برنامه مدیریتی صیحیح اجتناب ناپذیر است در چنین مواردی درصورت شیوع بیماری مهار و درمان همواره مشکلات خاص خود را خواهد داشت از مهمترین برنامه های مدیریتی در این مزارع ممنوعیت ورود افراد متفرقه و عدم بازدیدهای غیر ضروری تمهیدات لازم در مورد ورود پرندگان وحشی.حیوانات دست آموز و جوندگان باید صورت پذیرد.ورودی و خروجی فارم باید گودال ضدعفونی داشته و همیشه ماده ضد عفونی کننده تازه تهیه گردد. همچنین جهت پیشگیری از شیوع بیماریهای رایج محوطه بیرون سالن مکررا با مواد ضد عفونی کننده مختلف ضد عفونی گردد. از دیگر مسائل مهم به حداقل رساندن اختلاف سن در گله های طیور است بهر صورت با رعایت همچون مسائل بهداشتی و مدیریتی علاوه بر کاهش تلفات, امکان بروز بیماریه به حداقل خود خواهد رسید.
تغذیه جوجه های گوشتی:
تغذیه جوجه های گوشتی بخصوص در هفته اول پرورش دارای اهمیت بسیار زیاد است امروزه با اینکه دانخوریهای اتو ماتیک رواج یافته است ولی در هفته های اول کارگران مجبورند روزانه در چندین نوبت دانخوریهای مخصوص جوجه های سنین پایین را تمیز و پر نمایند امروزه همه پرورش دهندگان جوجه های گوشتی با استفاده از دانخوریهای اتوماتیک علاوه بر سهولت کار و کاهش پرت غذای, هزینه استفاده از کارگر نیز کاهش می یابد.
آب پرندگان:
تعداد مناسب کارگر و فعلیت در ساعات زمانبندی شده جوجه ها را قادر می سازد تا به آب با کیفیت مطلوب دست یابند اگر چه در آبخوریهای اتوماتیک نیاز به استفاد از نیروهای کارگر نیست ولی بخاطر باز و بسته کردن آب و یا تنظیم ارتفاع آبخوری برنامه های مدیریتی خاص را می طلبد چرا که ارتفاع آبخوری از مهمترین عواملی است که در هفته بسته به قد و رشد جوجه ها باید تنظیم گردد. فشار اب در درون لوله ها نیز باید مد نظر باشد تا آب مدت زیادی در داخل لوله ها راکد نماند. در مزارع بزرگ پرورش طیور با تعبیه دستگاه water metrso مقدار آب مصرفی در بین ساعات مختلف را نشان می دهد. مصرف غیر عادی آب قطعاً در شناسائی بیماریها و یا مسائل مربوط به مدیریت و شرایط محیطی کمک زیادی را خواهد نمود همچنین سیستم هشدار دهنده به ابخوریهای اتوماتیک وصل می باشد و هرگونه تغییر در فشار آب را به اطلاع کارگران می رساند.
پیشگیری از استهلاک:
هر چند دستگاههای اتوماتیک بدون صرف هزینه هنگفت کارگری قادرند تعداد خدمات مناسبی را به جوجه های موجود درسالن ارائه نمایند ولی در صورت اختلال در کار این دستگاهه پرورش دهندگان با مشکلات جدی روبرو خواهد شد. به این خاطر سالنهای بزرگ پرورش که دارای تجهیزات زیادی هستند لازم است که مرتباً دستگاهها را بازدید و سرویس نمود. بعنوان مثال بازرسی تسمه های هواکشها و تمیز نمودن گرد و غبار جمع شده در اطراف آنها نباید فراموش شود.
مدیریت بستر:
کود حاصل از پرورش طیور در مزارع بزرگ پرورشی از مسائل اصلی می باشد بعنوان مثال در یک مزرعه دارای شش سالن و هر سالن با ظرفیت 20000 قطعه سالانه تقریباً 180 تن کود تولید می گردد که بطور متوسط 6-32 تن از این کود را می توان به ازای 4047 متر مربع جهت افزایش حاصلخیزی استفاده نمود همیشه محل نگهداری و ذخیره بستر باید دارای حداکثر فاصله از سالن پرورشی باشد.
تلفات:
بروز تلفات از مسائل مهم دیگر در سالنهای پرورشی می باشد برای همین جهت معدوم نمودن لاشه ها نیاز به ایجاد گودال نسبتاً عمیق است تا لاشه ها را همراه با آهک و خاک دفن نمود.
گردآوری: مهندس رامین سلامت دوست نوبر Raminsalamatdoust@yahoo.com
مهندس آرش جوانمرد Arash_707@yahoo.com
|
