کیفیت پولت ها، کلید موفقیت درتخمگذاری

کیفیت پولت ها، کلید موفقیت درتخمگذاری

 

 زندگی مرغهای تخمگذار به طور معمول به دو قسمت تقسیم میگردد که شامل دوره رشد ودوره تخمگذاری است این امر به صورت یک سنت در آمده زیرا پرنده معمولا در یک محل پرورش یافته وبرای مرحله تولید خود به محل دیگری منتقل می شود مرز منطقی این دو مرحله حدود سن 18 هفتگی است و به نظر می رسد مسئولیت مرحله قبل از این سن بر عهده پرورش دهنده پولت و مسئولیت مرحله پس از آن بر عهده تولید کننده تخم مرغ می باشد موفقیت در پرورش پولت دارای نقش موثر اقتصادی در تولید طیور قابل فروش می باشد دوره کامل با جوجه یک روزه آغاز می شود و کیفیت خوب جوجه نسبت به پرورش خوب پولت ازاولویت برخوردار است مسئله مهم در زمینه ارزیابی قابل فروش یا غیر قابل فروش بودن یک پولت ، وزن بدن و اختلاف در وزن بدن پولتها درگله می باشد آیا وزن بدن جوجه یکروزه ، وزن پولت را در هنگام شروع تخمگذاری تحت تاثیر قرار می دهد ؟ در یک بررسی تجربی 400 قطعه ازمیان یک گروه بزرگتر انتخاب و توزین شده و قبل از آنکه درون یک پن بزرگ با ظرفیت کلی 1200 قطعه پرنده جای داده شوند بر روی بال آنها برچسب زده شد درخلال دوره پرورش ، برنامه های تغذیه ای و نوردهی معمول مورد استفاده قرار گرفت و پرنده های برچسب زده شده تا سن 18 هفتگی مجموعا 25 بار توزین شدند پرندگانی که در پایان دوره پرورش زنده مانده بودند بر اساس وزن جوجه ها در یک روزگی دسته بندی شدند بدین صورت که در هریک ازدو گروه پرندگان با وزن سبک ومتوسط 121 قطعه جای گرفته وبقیه درگروه پرندگان با وزن سنگین قرار گرفتند سپس این دسته بندی درمراحل مختلف دوره رشد تکرار شده و نتایج به ترتیب درسه جدول  a 1 ، b 1 ، c 1 خلاصه گردید جدول a1 نشان دهنده نحوه توزیع بعدی پرندگانی است که دریک روزگی تحت عنوان گروه سنگین وزن طبقه بندی شدند و جداول b 1 ، c 1 به ترتیب چگونگی توزیع پرندگانی با وزن متوسط وسبک دسته بندی شده بودند . با توجه به ارقام ارائه شده دراین جداول می توان دید که سن 18 هفتگی در گروه A تعداد پرندگان باوزن سنگین و متوسط تقریبا برابربوده و تعداد پرندگان باوزن سبک حدود 10% کمتر بود با این حال نتایج حاکی از آن است که حداقل تا سن 12 هفتگی تعداد پرندگان سنگین وزن بیشتر بود چگونگی توزیع پرندگان دارای وزن متوسط نشان داد که به نظر می رسد الگوی توزیع مشاهده شده در سن 6 هفتگی در بقیه دوره رشد نسبتا ثابت باقی می ماند با این توضیح که تعداد پرندگان در زیر گروه سنگین وزنها تقریبا یکسان بوده و درزیر گروه سبک وزنها تا حدی کمتربود چگونگی توزیع وزنی پرندگان گروه c در سن 18 هفتگی حاکی از آن بودکه تعداد پرندگان در زیر گروه سبک وزنها حدود 10% بیشتر از تعداد آنها در زیرگروه سنگین وزن بود در مجموع پرندگان تمایل اندکی برای باقی ماندن در همان گروه وزنی را داشتند که در سن یک روزگی در آن قرار گرفته بودند .اگر این تمایل را بدین معنی فرض کنیم که بین وزن جوجه ها در یک روزگی و وزن آنها در سن 18 هفتگی ارتباطی وجود ندارد می توان تعداد پرندگان را در گروههای وزنی برآورد نمود و این ارقام در مقایسه با تعداد مشاهدات در هر گروه درجدول 2 نشان داده میشوند این روش نمی تواند هیچگونه دلیلی مبنی بر وجود ارتباط بین چگونگی توزیع گروه وزنی در یک روزگی و 18 هفتگی ارائه دهد هیچگونه شواهد ظاهری مبنی بر اینکه سنگین ترین جوجه ها ، سنگین ترین پولتها را تولید مینمایند وجود ندارد .نباید گفته شود که وزن جوجه در یک روزگی اهمیتی ندارد آنچه گفته می شود آن است که با اعمال مدیریت خوب در مورد جوجه های یک روزه کوچک می توان پولتهایی با کیفیت خوب و قابل فروش تولید نمود برای مشخص کردن گروه وزنی که پرندگان باید در آن قرار گرفته و تنظیم برنامه مدیریت بر اساس آن صورت گیرد توزین آنها در طی مدت 24 ساعت قبل از تحویل مهم است عامل حیاتی و مهم در تنظیم چنین برنامه

جدول 1- توزیع پرندگان در گروههای وزنی ] سنگین (A) ، متوسط (B ) یا سبک (C ) [ در سنین 6 ، 12 و 18 هفتگی براساس اینکه در یک روزگی در کدامیک از زیرگروههای وزنی سنگین (a ) ، متوسط (b ) یا سبک (c) قرار داشتند .

 

                                           سن (هفته )                                                   (a

              18                                 12                                6                    گروه    

        درصد          تعداد       درصد             تعداد             درصد           تعداد      وزنی

1/36                  56          9/41               65              6/40             63           A

4/37                  58         6/31                49              1/38             59           B

7/27                  43         1/27                42              9/21             34           C

                             

                                           سن (هفته )                                                   (b

              18                                 12                                6                    گروه    

        درصد          تعداد       درصد             تعداد             درصد          تعداد      وزنی

 

6/36                  52          6/36              52              3/37             53           A

8/33                  48        2/35                50              2/35             50           B

6/29                  42        2/28                40              2/28             40           C

                             

                                           سن (هفته )                                                   (c

              18                                 12                                6                    گروه    

        درصد          تعداد       درصد             تعداد             درصد           تعداد      وزنی

0/29                  38          4/24               32              5/27              36          A

6/33                  44         9/35                47              7/26             35           B

9/38                  51         7/39                52              3/47              62          C

 

 

 

جدول 2- مقایسه تعداد مورد نظر و مشاهده پرندگان درگروههای وزنی

در سن 18 هفتگی براساس وزن آنها دریک روزگی

 

وزن در

18 هفتگی

 

سنگین

متوسط

سبک

وزن یک روزگی

          سنگین                              متوسط                              سبک                               جمع  

مورد انتظار    مشاهده شده    مورد انتظار    مشاهده شده      مورد انتظار    مشاهده شده

 

     56                1/53               52                0/48                38                 9/44             146

     58                5/54               48                3/49                44                 2/46             150

     43              4/49               42                  7/44               51                9/41                 135

جمع

 

    157                              142                                 133                                432

 

 

مدیریتی ، مقدار و کیفیت غذای مصرف شده توسط پولتهای در حال رشد می باشد طی ده سال اخیر پرورش دهندگان طول دوره پرورش را ده روز کاهش داده اند تا پرنده مناسبی برای تولید تخم مرغ داشته باشند در مورد ویژگیهای پرنده مناسب هنوز بحث و اختلاف نظروجود دارد بدون تردید یکی از عوامل مهم در این ارتباط وزن بدن پرنده و چگونگی رسیدن به این وزن می باشد نحوه رشد پرنده از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و اقداماتی که در خلال دوره رشد صورت می گیرند می توانند اثر قابل توجهی بر قدرت و استحکام استخوان درمرحله تخمگذاری داشته باشند تولید بهینه ومطلوب تخم مرغ ممکن است بر اساس تولید بیشترین تعداد تخم مرغهای درجه یک با اندازه مناسب و بالاترین میزان بازدهی غذا بیان شودبنابراین تعداد ووزن تخم مرغ و مقدار غذای مصرف شده معیارهای مهمی برای تولید کننده تخم مرغ هستند تمام این پارامترها در خلال دوره تخمگذاری به وسیله عوامل متعددی شامل ویژگیهای جیره غذایی برنامه نوردهی و درجه حرارت تحت تاثیر قرار می گیرند و همچنین می توانند تحت تاثیر مدیریت دوره رشد شامل الگوی نوردهی مورد استفاده واقع شوند استفاده از برنامه نوردهی در دوره رشد سبب به تاخیر افتادن زمان شروع تولید شده و درنتیجه باعث افزایش اندازه تخم مرغ می گردد . در واقع آنچه که در این موارد اتفاق می افتد دستکاری و دخالت در عملکرد پرنده درمحدوده قابلیت ها و تواناییهای آن می باشد توانایی پرنده به وسیله عوامل ژنتیکی ولی برحسب عملکرد تخمگذاری و نیز خصوصیات پرنده در خاتمه دوره رشد و به خصوص وزن بدن آن و منحنی رشد جهت دستیابی به وزن بدن تعیین می شود در ارتباط با طراحی وبرنامه ریزی مطالعات تجربی جهت بررسی وزن بدن پولتها بر عملکرد و بازدهی آنها در تخمگذاری مشکلاتی وجود دارد چنانچه پرندگان با وزن سبک یا سنگین از یک گله انتخاب شوند در واقع شما بیش از آنکه تفاوتهای خاص ناشی از اختلاف وزن را ببینید اختلاف ژنتیکی را مشاهده خواهید کرد پرندگان باید پس از رشد به گروههای وزنی مختلف تقسیم شوند این روش در طی یک بررسی به مورد اجرا گذاشته شد بدین ترتیب که پولتها در خلال دوره رشد به طریقی تغذیه شدند که در سن 17 هفتگی سه گروه وزنی مجزا تشکیل شود و در داخل هرگروه ، پرندگان به سه زیرگروه سبک ، متوسط یا سنگین تقسیم شدند به طوری که در خلال دوره تخمگذاری در مجموع 9 زیر گروه ازنظر وزن مورد بررسی قرار گرفتند نتایج حاصل از این آزمایش به صورت خلاصه درجدول 3 نشان داده می شوند بر حسب آمار مربوط به درآمد خالص که در جدول ارائه گردیده میتوان مشاهده کردکه تحت شرایط آزمایش گروههایی که بالاترین سوددهی را داشتند شامل سبکترین زیرگروه پرندگان سنگین وزن ، سنگین ترین زیرگروه پرندگان سبک وزن و زیر گروه متوسط از پرندگان با وزن متوسط بودند نتایج به دست آمده نشان می دهند که به نظر می رسد تاثیر وزن بدن در هنگام شروع تخمگذاری بر وزن تخم مرغ و مقدار غذای مصرفی بیشتر از اثر آن بر تعداد تخم مرغ می باشد البته د رهنگام استفاده از عامل تغذیه به منظور دخالت د روزن بدن پرنده در طی دوره رشد روشهای مختلفی وجود دارند سن تغییر جیره غذایی از جیره شروع به جیره رشد با تراکم کمتر مواد مغذی یک روش ساده است روشهای دیگر که پیچیده تر هستند شامل تغییر کیفیت غذا به صورت استفاده از جیره با تراکم بسیار پایین مواد مغذی برای بخشی ازدوره رشد یا استفاده از روش کنترل کمیت غذا براساس جیره های استاندارد می باشند نتایج به دست آمده برای دوره رشد در یک بررسی تجربی که دران روش سنتی و متداول تغذیه کامل در طی دوره رشد با دو روش تغذیه ای کنترل غذا از نظر کمیت وکیفیت مورد مقایسه قرار گرفته بود در جدول 4 و نتایج حاصل از این بررسی برای دوره تخمگذاری تا سن 76 هفتگی به صورت خلاصه د رجدول 5 ارائه میگردند پرندگانی که طی دوره رشد با استفاه از جیره های با کیفیت پایین تر و به روش آزاد تغذیه شدند در سنین 6، 12و 18 هفتگی به میزان قبل توجهی سبکتر بوده و غذای کمتری مصرف نمودند هیچ گونه تفاوت قابل توجه دیگری د رعملکرد سه گروه وجود نداشت وزن پرندگان گروههای 1 و 2 سنگین تر از وزن توصیه شده توسط فروشندگان جوجه های یک روزه بود در حالی که پرندگان گروه 3 به وزن هدف نزدیک بوده و وزن آنها فقط 24 گرم از وزن توصیه شده کمتر بود نتایج به دست آمده در مورد دوره تخمگذاری جالب توجه هستند پرندگانی که طی دوره رشدبا جیره های کنترل شده ازلحاظ کیفیت تغذیه شده بودند در مقایسه با پرندگان خواهر خود که به روش تغذیه کامل تغذیه شده بودند در طی دوره تخمگذاری تعداد کمتری تخم مرغ تولید کردند اطلاعات حاصل از وضوح نشان میدهند که وزن بدن درپایان دوره رشد عامل

جدول 3- اثرات وزن بدن در سن 17 هفتگی بر عملکرد بعدی مرغان تخمگذار قهوه ای

 

صفات عملکردی

زیرگروههای تحت آزمایش

1

2

3

4

5

6

7

8

9

میانگین محدوه وزن بدن انتخابی تعداد تخم مرغ به ازا هر پرنده

 

درهنگام ورودبه سالن

مقدار غذا به ازا هر پرنده در هنگام

 

ورد به سالن (کیلوگرم )

تلفات ( درصد )

تخم مرغهای درجه 1 و2 (درصد)

تخم مرغهای درجه از رده خارج

وزن بدن در 72 هفتگی (کیلوگرم)

وزن تخم مرغ (گرم)

وزن تخم مرغ در 71 هفتگی (گرم)

مجموع وزن تخم مرغ (کیلوگرم)

ضریب تبدیل غذایی

رنگ پوسته

تفاضل درامد حاصل از تخم مرغ و

هزینه غذا به ازا هرپرنده در هنگام

ورود به سالن (پوند)

52/1

 

295

1/47

08/8

1/53

22/7

13/2

4/64

8/68

0/19

48/2

086/1

0/73

81/1

41/1

 

296

1/47

86/5

9/31

80/7

20/2

0/64

6/68

9/18

49/2

087/1

8/36

69/1

32/1

 

302

5/46

83/2

0/29

63/6

05/2

1/63

4/67

1/19

44/2

088/1

6/36

85/1

34/1

 

300

6/47

24/4

1/32

48/7

10/2

8/63

4/68

1/19

49/2

087/1

0/37

73/1

23/1

 

300

6/46

85/4

6/29

09/7

05/2

4/63

2/68

0/19

45/2

088/1

8/36

82/1

17/1

 

299

4/46

85/4

8/27

04/7

02/2

0/63

9/67

8/18

46/2

088/1

4/37

74/1

24/1

 

300

0/47

24/4

8/31

68/6

07/2

5/63

0/68

1/19

47/2

087/1

2/63

83/1

17/1

 

296

1/46

06/6

5/27

35/7

06/2

8/62

5/67

6/18

48/2

087/1

3/37

67/1

07/1

 

293

2/45

64/3

2/25

51/7

90/1

3/62

9/66

3/18

48/2

088/1

7/36

50/1

به روش خواندن با رفلکتومتر

روش تغذیه در دوره رشد                             شماره گروه تحت آزمایش                            محدوده وزن در هنگام انتقال

                                                                                                                             به سالن تخمگذاری (گرم)

                                                                              1                                                          1580-1435

تغذیه کامل                                                                2                                                          1452-1365

                                                                              3                                                           1364-1277

                                                                              

                                                                              4                                                           1392-1286

Freez1                                                                     5                                                           1285-1179

                                                                              6                                                           1178-1100

                                                                              

                                                                              7                                                          1272-1202

Freez2                                                                     8                                                          1201-1131

                                                                               9                                                          1130-1010

 

 

 

جدول 4- تاثیر تغذیه بر عملکردمرغان تخمگذار قهوه ای تا سن 18 هفتگی

 

صفات عملکردی                                                     1                     2                       3

وزن بدن (گرم) : 6 هفتگی                                      466                   467                   424

                     12 هفتگی                                     1192                 1125                 858

                     18 هفتگی                                     30/16               1622                  1456

تلفات ( درصد )                                                     91/2                 60/2                  53/3

غذای دریافتی به ازا هر پرنده زنده (کیلوگرم)               33/7                  26/7                 87/6

شماره گروه تحت آزمایش

1                                                                           تغذیه آزاد

2                                                                             Freez

3                                                                        کنترل کیفی

-          در گروههای آزمایشی 1و2 ، پرندگان با یک برنامه دو مرحله ای تغذیه شدند که شامل جیره شروع (18% پروتئین خام و 6/11 مگاژول در کیلوگرم انرژی متابولیسم ) از سن 8-0 هفتگی و یک جیره رشد ( با 15% پروتئین خام و 3/11 مگاژول در کیلوگرم انرژی متابولیسم ) از سن 18-8 هفتگی .

-          پرندگان گروه آزمایشی 2 از سن 13-8 هفتگی به روش Freez تغذیه شدند و در این مرحله روزانه با مقدار غذایی مساوی با میانگین مقدار غذای دریافتی آنها بین سنین 8-7 هفتگی تغذیه شدند .

پرندگان گروه آزمایشی 3 با استفاده از سه جیره به روش آزاد تغذیه شدند :

3-0 هفتگی : جیره شروع جوجه

6-3 هفتگی : جیره رشد متداول

12-6 هفتگی : جیره رشد تغییر یافته (11% پروتئین خام و 11 مگاژول در کیلوگرم انرژی متابولیسم )

18-12 هفتگی : جیره رشد متداول

 

 

مهمی در تاثیر بر عملکرد تخمگذاری می باشد با وجود این به نظر می رسد شکل منحنی رشد که منجر به دستیابی به وزن بدن مناسب می گردد نیر مهم است با وجودی که کیفیت جوجه از اهمیت زیادی برخوردار می باشد اما شواهد موجود نشان می دهند که جوجه های کوچک الزاماً پولتهایی کوچک و با وزن کمتر از حد استاندارد تولید نمی کنند وزن بدن مناسب و بهینه به توقعی که از پرنده انتظار می رود و به ویژه در ارتباط با وزن تخم مرغ بستگی دارد باوجودی که یک پرنده بزرگ تخم مرغ های بزرگی تولید خواهد کرد اما به دلیل آن که احتیاج آن برای نگهداری بالاتر است غذای بیشتری نیز مصرف خواهد کرد بنابراین بازده تبدیل غذا مطلوب و بهینه نخواهد بود

 

جدول5- اثر تغذیه در دوره رشد بر عملکرد بعدی مرغان تخمگذار قهوه ای در دوره تخمگذاری

 

صفات تولیدی                                                                            تغذیه در دوره رشد

                                                                            تغذیه آزاد           کنترل کمی        کنترل کیفی

تعداد تخم مرغ به ازا هر پرنده به هنگام ورود به سالن                    308                     5/306                   302

مقدار غذای مصرفی به ازا هر پرنده به هنگام ورود

به سالن (کیلوگرم)                                                               5/49                     8/49                    0/50

تلفات (درصد)                                                                      86/5                     16/6                    46/5

تخم مرغهای درجه 1و2 (درصد)                                               8/33                     0/35                    2/36

تخم مرغهای از رده خارج (درصد)                                             59/9                      58/9                    59/9

وزن تخم مرغ (گرم)                                                              3/63                      6/63                    6/63

وزن تخم مرغ در 75 هفتگی (گرم)                                           9/67                      8/67                    1/68

وزن مخصوص تخم مرغ                                                          087/1                    087/1                 087/1

تفاضل درامد حاصل از تخم مرغ و هزینه غذا به ازا     

هر پرنده در هنگام ورود به سالن                                              7/92                      9/87                    7/79

 

 

همچنین میزان تلفات در پرندگان بزرگتر ممکن است بیشتر باشد در پاسخ به این سوال که وزن بدن مناسب برای پولتهای جایگزین چه مقدار میباشد و پولتها درچه سنی باید به این زن برسند درمورد مرغان تخمگذار قهوه ای می توان وزن 1500 گرم در سن 126 روزگی را توصیه کرد ودر این زمان پرندگان باید به خوبی در سالنهای تخمگذاری جای داده شوند وزن بدن باید کافی باشد وقالب بدن به خوبی شکل گرفته حاوی چربی کم و عضلات فراوان باشد با این حال وجود مقداری چربی برای شروع تولید ضروری است همچنین به خاطر داشته باشید که میزان کاهش وزن در طی مرحله انتقال می تواند بین 12-8 درصد وزن زنده باشد و این مقدار کاهش وزن باید در مدت زمان مناسب قبل از شروع تخمگذاری جبران شود این موضوع که پرندگان انتخاب شده جهت تولید به طریق پرورش آزاد باید سنگین تر باشندهنوزمورد بحث و اختلاف نظر است چنانچه وزن بدن تا حد کمی بالاتر از وزن مورد نظر باشد ممکن است مزایایی داشته باشد اما مشکلات ناشی از وزن بسیار زیاد احتمالا بشتر از مزایای آن است .

 

فصلنامه چکاوک – شماره 22- دکتر مهرداد مدیرصانعی