علت یابی عدم باروری مناسب در گله‌های مادر گوشتی

علت یابی عدم باروری مناسب در گله‌های مادر گوشتی

  نام : مهندس وحید صالحی
تاریخ : 26 اردیبهشت 1388 
تماس : 09159147402
 

بر طبق آمار جدید، میانگین هچ در ایالات متحده در حدود 83% است. این در حالی است که میانگین هچ در بعضی از گله‌ها در حدود 85 تا 86% است، در حالیکه برخی دیگر تنها 79تا80 % هچ دارند. بخشی از این اختلاف در نتایج می‌تواند در اثر مشکلاتی مثل جمع آوری ناصحیح تخم مرغ و یا مشکلات هچری باشد. اما عدم جفتگیریهای مناسب یا کافی، و عدم کنترل وزن خروسها هم می‌تواند، دلایلی برای کم بودن باروری  (-که منتج به افت هچ خواهد شد-) باشد.

هدف این مقاله، بررسی یک سری از موارد است که درهنگام افت باروری باید مورد ارزیابی قرار گیرند. به طور کلی افت باروری را می‌توانیم در 4 برهه زمانی در دوره تولید مورد ارزیابی قرار دهیم.

1-ابتدای دوره تولید

2-مرحله اوج تولید

3-میانه‌های تولید

4-انتهای دوره

نکته: به طور کلی با بالا رفتن سن گله باروری گله هم دچار نقصان می‌شود، اما هدف این مقاله بررسی مواردی است که به افت بیش از اندازه باروری می‌انجامد.

1-تعدادکم خروس فعال:

در ابتدای دوره حداقل تعداد 4 تا 5 خروس فعال به ازاء 100 مرغ برای جفتگیریهای  کافی لازم است.

2-عقیم شدن خروسها:

در ابتدای دوره گاهی خروسهایی در سالن دیده می‌شوند که از نظر وزنی و ظاهری مناسب به نظر می‌رسند، اما در اثر برخی عوامل مثل استرسها به طور دائم یا موقت قدرت باروری خود را از دست داده‌اند .برخی از عوامل بوجود آورنده این مورد عبارتند از:

الف) کم بودن وزن خروسها در ابتدای دوره پرورش:

خروسهای پدر گوشتی طی 4 هفته اول باید حداقل 455 گرم وزن داشته باشند.

ب)عدم رشد صحیح:

اگر روند وزنگیری خروسها پیوسته و مناسب نباشد، (نمودار زیگزاگی) بخصوص ابتدای دوره پرورش و انتهای دوره رشد ،این خروسها در آینده وضعیت مناسبی نخواهند داشت .

ج)بیماریهای گوارشی و توکسینها اثر منفی بر توسعه وزن میگذارند.

د)استرس گرمایی شدید، بخصوص در انتهای دوره رشد یا کمی بعد از آن

3- بروز ناهنجاریها در گله و خروسهای غیر هماهنگ و توسری خور ، که بعضی از عوامل بوجود آورنده عبارتند از:

الف) میانگین وزن خروسها برای مدت زیادی قبل از تولید زیر استاندارد باشد.

ب)بالا بودن تراکم و کم بودن فضای دانخوری (این مورد بسیار اتفاق می‌افتد)

ج)بیماریها و مشکلات پا

4-وجود خروسهای مهاجم در گله:

در این حالت مرغهای وحشت زده در قسمت اسلت یا لانه باقی مانده و از دسترس خروسها دور می‌مانند، که پیامد این قضیه کاهش جفتگیری است. بعضی از عوامل بوجود آورنده عبارتند از:

الف) تعداد زیاد خروس نسبت به مرغ . در ابتدای دوره تعداد 4تا5 عدد خروس فعال به ازاء 100 مرغ کافی است.

ب)میانگین وزن خروسها از حد استاندارد بسیار بیشتر است و همچنان این روند ادامه دارد. این مورد در ابتدای دوره به فعالیت بیش از حد خروسها می‌انجامد.

5-گاهی اتفاق می افتد که در ابتدای دوره تولید خروسها توانایی برداشت دان را به حد کافی از دانخوریهای خود ندارند.

6- خواباندن تخم مرغها قبل از رسیدن گله به سن 25 هفتگی:

هچ مورد انتظار در این دوره در حدود 65 تا 73% است که با 83تا 88 % باروری همراه است. البته این زمانی است که مشکل دیگری در گله وجود نداشته باشد.

   برخی از عواملی که به کاهش باروری در این دوره می‌انجامد عبارتند از:

1-    کم بودن خروس فعال یا رفتار تهاجمی خروسها :

این دو مشکل به ندرت باهم دیده می‌شود، و اصولا این دو مسئله باید تا اوج تولید مرتفع شده باشد چراکه اکثر خروسها در این مرحله توانسته‌اند مرغهای همسر خود را بدست بیا ورند، اما با این همه گاهی این مشکلات می‌تواند تا اوج تولید هم ادامه یابد.

2-    کاهش مصرف خوراک در خروسها:

این مورد گاهی ملاحظه می‌شود، درحالیکه اکثر خروسها دارای وضعیت مناسبی هستند بعضی از خروسها شروع به تحلیل رفتن می‌کنند و تولید منی در آنها متوقف می‌شود(معمولا وقتی خروسها بیش از 400 گرم کاهش وزن پیدا کنند عقیم می‌شوند). این مورد می‌تواند زمانی  اتفاق افتد که در ابتدای دوره، بعلت گشاد بودن گریلها و کوتاه بودن تاج، خروسها می‌توانند به دان مرغها دستبرد بزنند، اما ناگهان این توانایی را بعلت رشد تاج از دست می‌دهند،( این مورد در زمانیکه خروسها تاج سوزی می‌شوند بیشتر رخ می‌دهد) ودر این زمان انرژی کافی برای رشد، نگهداری، وتولید منی را از دست می‌دهند،و ملاحظه می‌شود که خروسها کمتر می‌خوانند و در ادامه دچاذ کاهش وزن می‌شوند، با دیدن این مشکل  باید دان را بلافاصله افزایش داد.

3-    کم بودن آب مصرفی:

این مورد بخصوص زمانی رخ می‌دهد که تراکم سالن بالا بوده و تعداد لانه‌های تخمگذاری هم کم بوده، (به ازاء هر 4 مرغ باید یک لانه تخمگذاری در نظر گرفت) و آبخوریها هم در قسمت اسلت قرار دارند و بعلت هجوم بیش از اندازه مرغها در این منطقه برای تخمگذاری، خروسها نمی‌توانند به اندازه کافی آب مصرف کنند.

4-    تراکم بالا:

تعداد پرنده زیاد در سالن می‌تواند مانع جفتگیریهای کافی در سطح گله شود. (معمولا در دوره تولید 6 پرنده در متر مربع فضا در نظر می‌گیرند)

5-    فضای نا مناسب دانخوری خروس:

کم بودن  فضای دانخوری میتواند مانع دسترسی یکسان خروسها به دان شود. همچنین با کاهش در صد خروس با بالا رفتن سن گله باید از فضای دانخوری هم کاسته شود تا دسترسی خروسها به دان یکسان باشد.

6-    بیماریها و مشکلات پا

 برخی از عوامل تقلیل دهنده باروری در این مرحله عبارتند از:

1-کاهش مصرف خوراک در خروسها

2- عدم کفایت مصرف آب یا ضعف سیستم آبخوری

3-بیماریها و مشکلات پا

4-تراکم بالا

5-فضای دانخوری

6- کم بودن خروس فعال :

معمولا در این دوره حداقل نیاز به اضافه کردن 2 تا 3% خروس جوان به گله است. (2 تا3% خروس به ازاء 100 مرغ یا 5/8 تا 5/9 % کل خروسهای گله)

عوامل دیگری که در این دوره به کاهش باروری می‌انجامد عبارتند از:

الف) سنگینی وزن خروسها و کاهش توانایی جفتگیری

ب) پاهای صدمه دیده که معمولا در اثر وزن بالا اتفاق می‌افتد

ج) هوای گرم هم می‌تواند به باروری و کیفیت منی لطمه بزند

د)خروسهای مهاجم:

همانطور که ذکر شد این رفتار معمولا در اوایل دوره دیده می‌شود و در نتیجه این مورد کم کم پشت مرغها لخت شده و پهلوهای آنها هم زخمی شده که معمولا در در میانه‌های تولید این مشکل بارز می‌شود و مرغها از خروسها دوری می‌کنند و بالطبع آن باروری کم خواهد شد.

·    البته کم بودن انرژی و پروتئین هم می‌تواند روند از دست رفتن پر مرغها را تسریع بخشد.

8

همانطور که ذکر شد بالا رفتن سن گله خود یک عامل برای افت درصد باروری و کاهش کیفیت منی می‌باشد.

در اوخر دوره باید دوره 7 تا 8% خروس فعال وجود داشته باشد.

برخی از عوامل کاهش دهنده باروری در این دوره عبارتند از:

* به طور کلی همان عوامل ذکر شده در دوره 40 تا 50 هفتگی در این دوره هم صادق است.

1- وزن بالای مرغها هم در این مرحله به افت باروری می‌انجامد. که این مهم در آب و هوای گرم تشدید می‌شود.

2- زیادی وزن خروسها هم یک عامل منفی به شمار می‌رود.

وزن خروسها نباید از 4540 گرم بیشتر شود که 4400 تا 4450 بهتر است. وزن بیشتر از 5200 گرم به عدم فعالیت جنسی در خروسها خواهد انجامید.