مدیریت سیستمهای آبخوری نیپلی و اتوماتیک
مدیریت سیستمهای آبخوری نیپلی و اتوماتیکترجمه:دکترمحمدصادق‌مددی سیستم آبخوری نیپلی اولین بار درسال ۱۹۵۰ میلادی استفاده شد، اولین‌تلاش‌ها جهت پرورش جوجه‌های‌گــوشتی با این سیستم چندان‌موفقیت‌آمیز نبود. جوجه‌ها موقع عرضه‌به بازار از جوجه‌هایی که از سیستم‌آبخوری معمولی استفاده کرده بودندوزن کمتری داشتند. در سال ۱۹۸۰ نوع‌جدیدی از نیپل‌ها که متناسب باجوجه‌های گــوشتی بود ساخته شده وتوسط صنعت مورد قبول واقع شد. نتایج تجربی نشان می‌دهدجوجه‌های گــوشتی که با این سیستم‌پرورش پیدا می‌کنند نسبت به‌جوجه‌هایی که با سیستم آبخوری‌معمولی پرورش می‌یابند، ضریب تبدیل‌بهتری داشته، وزن‌شان به میزان اندکی‌کمتر بوده و میزان مرگــ و میر و حذف‌کشتارگــاهی پایین‌تری دارند. علاوه براین سیستم آبخوری نیپلی به نیروی کارکمتری جهت تمیز کردن و ضدعفونی‌سیستم نیاز دارد و این سیستم به‌طورکلی سیستم بسته‌ای بوده و منبع آبی بامعیار بهداشتی بالا، در اختیار جوجه‌هاقرار می‌دهد و از وقوع و شیوع بعضی‌بیماری‌ها که همراه با سیستم‌های‌آبخوری دیگــر ممکن است وجود داشته‌باشند جلوگــیری به عمل می‌آورد.مدیریت صحیح این سیستم آبخوری‌بهره‌گــیری بهتر از آن را ممکن می‌سازد. ارتفاع نیپل‌ها : ارتفاع نیپل‌ها باید به میزان مورد نیازباشد. به عنوان یک قاعده کلی ارتفاع آن‌در دو هفته اول، هر روز یک بار بایدتعیین شود و بعد از آن این کار روزانه‌انجام بگــیرد. در سن یکروزگــی بخش پایینی پین۱نیپل‌ها باید هم‌سطح چشم جوجه‌هاباشد، بعد از آن به تدریج بالا برده شده‌به طوری که پرنده‌ها جهت خوردن آب‌مجبور به جستجوی نیپل نشوند. علاوه‌بر این سطح زیر نیپل‌ها باید صاف بوده‌و ارتفاع آنها از سطح بستر در تمام‌قسمت‌ها یکسان باشد. سرعت جریان آب در نیپل‌ها طی تحقیقی نیپل‌ها با سرعت بالای‌جریان آب ۲HFN (۲/۳ میلی‌لیتر برثانیه) با نیپل‌هایی با جریان آهسته آب ۳LFN(۰/۴ میلی‌لیتر بر ثانیه) مقایسه شدو تاثیر آنها بر روی وزن بدن، ضریب‌تبدیل غذایی و مرگــ و میر جوجه‌های‌گــوشتی تحت شرایط آزمایشی استرس‌گــرمایی مورد بررسی قرار گــرفت. درسیستم HFN پرنده‌ها به خصوص‌خروس در سن ۴۵ روزگــی سنگــین‌تر ازپرنده‌های سیستم LFNبوده‌اند که‌احتمالا به علت کاهش زمان مورد نیازجهت دسترسی به آب روزانه بوده است‌که البته منجر به رقابت کمتر جهت‌خوردن آب و فراهم شدن وقت بیشترجهت خوردن دان شده است. در پرورش پرندگــان بزرگــ‌تر، خروس‌و… سرعت صحیح جریان آب باید موردارزیابی قرار گــیرد. وسایل بهتر و بزرگــتراز رفتار تهاجمی این پرنده‌ها جلوگــیری‌خواهد کرد. میزان پایین مرگــ و میر در سیستم HFNشاید به علت دسترسی بیشتر به‌آب بوده باشد. همبستگــی منفی بالایی )(۷۵= وrمابین مصرف آب و میزان مرگــ‌میر به خصوص در شرایط استرس‌گــرمایی وجود دارد و موید این مطلب‌است که جهت گــرفتن نتایج بهتر درشرایط آب و هوای گــرم، نیپل‌های باجریان بالای آب باید مورد استفاده قراربگــیرد. تعداد نیپل‌هادر صورت بالا بودن سرعت جریان‌آب در نیپل، تعداد بیشتری پرنده نسبت‌به نیپل می‌توان پرورش داد بدون این که‌تاثیری منفی در عملکرد گــله داشته‌باشد. به عنوان نمونه طی تحقیقی نسبت‌مرغ به نیپل از ۱:۲ به ۱:۱۴ (۱۴ به ۱)افزایش داده شد، مصرف آب و غذاکاهش یافت بدون این که تاثیر و اضحی‌روی تولید تخم مرغ، وزن تخم مرغ و یامرگــ ومیر گــله داشته باشد. در پرورش پولت‌های لگــهورن‌سفید مابین نسبت‌های ۱:۱۰ و ۱:۲۰ هیچ تفاوتی در وزن‌گــیری‌پولت‌ها مشاهده نشد. در صورت کند بودن جریان آب داخل نیپل‌ها، تعدادکمتری پرنده نسبت به نیپل باید در نظر گــرفته شود تا آب کافی‌در دسترس پرنده‌هاقرارگــرفته‌وگــله‌عملکردمناسبی‌داشته‌باشد. بهداشت نیپل‌ها باکتری‌ها، رسوبات معدنی، آشغال و… در داخل این‌سیستم در مقایسه با سیستم باز کمتر وجود دارند. شستشوی با فشار بالا (۳۰ـ۱۵ پوند بر هر اینچ مربع)راحت‌ترین و موثرترین راه جهت شستشو و تمیز کردن‌لوله‌هاست. مقدار کلی آب باید ۴۵ـ۲۲ لیتر بوده و جهت‌اطمینان از تمیزی نیپل‌ها، آنها باید مورد استفاده و آزمایش‌قرار بگــیرند. بهترین مایع تمیز کننده آب با محلول صابون معمولی‌می‌باشد. مواردی وجود دارد که از مواد شیمیایی تمیزکننده‌استفاده شده است که اینها با الکترولیت‌ها، ویتامین‌ها و دیگــرداروها و واکسن‌های مورد استفاده واکنش نشان داده و منجر به‌بسته شدن سیستم آبخوری شده‌اند. به همین‌خاطر تا ۷۲ساعت قبل از دارو درمانی یا واکسیناسیون گــله نباید از موادشیمیایی تمیز کننده استفاده کرد. لازم است در ابتدای سیستم آبخوری فیلتری قرار داده‌شود تا از ورود مواد آلوده کننده، آشغال، مواد معدنی ترسیبی‌و…جلوگــیری کند. با این فیلتر در زمان‌های مناسب بایدتعویض شود زیرا که مواد جمع شده در این فیلتر باعث کم‌شدن سرعت جریان آب خواهند شد. معایب علی‌رغم مزایای متعددی که سیستم آبخوری نیپلی دارد،این سیستم معایبی نیز دارد. هزینه اولیه این سیستم می‌تواند تا۳۰ درصد گــران‌تر از سیستمهای باز باشد، همچنین هزینه‌تعمیر و نگــه‌داری قسمت‌های شکسته و یا آسیب دیده نیزگــران تمام می‌شود. دوم این که این سیستم برای همیشه‌جوابگــو نیست و دائمی نمی‌باشد ولی می‌تواند تعویض شود. سوم این که مدیریت این سیستم بسیار مشکل‌تر ازسیستم‌های باز است و مدیریت ضعیف آن می‌تواند منجر به‌ضررهای مالی هنگــفت و جدی شود مجله صنعت مرغداری