تاثیر رنگ پوسته روی کیفیت و جوجه درآوری تخم مرغ
تاثیر رنگ پوسته روی کیفیت و جوجه درآوری تخم مرغ
پرورش دهندگان مرغ مادر و تولید کنندگان تخم مرغ جوجه کشی اغلب برایشان این سوال مطرح بوده است که آیا بین رنگ پوسته و کیفیت داخلی تخم مرغ ارتباطی وجود دارد.در آزمایشات مختلفی برخی از خصوصیات تخم مرغ از قبیل رنگ پوسته ، وزن مخصوص ، استحکام پوسته و... در مرغان مادر گوشتی ثبت شدند، تا اهمیت رنگ پوسته را روی کیفیت تخم مرغ ارزیابی کنند. در آزمایشی چهار سویه از مرغان مادر که با سه برنامه غذایی متفاوت تغذیه می شدند برای برسی کیفیت پوسته مطالعه شدند، تا رابطه بین رنگ پوسته و کیفیت آن آشکار گردد. هرچه رنگ قهوه ای پوسته تیره تر باشد وزن مخصوص آن بالاتر است و کیفیت بالاتری دارد. رنگ پوسته بیشتر تحت تاثیر سویه ونژاد قرار دارد تا برنامه های غذایی ، اگرچه که رابطه بین رنگ پوسته وکیفیت آن کوچکتر از آن است، که بتوان رابطه آن را از روی این سه برنامه غذایی تشخیص داد. توضیح مسئله: رنگ پوسته براساس بر اساس نوع سلیقه مصرف کننده تاثیر مهمی روی بازار مصرف آن دارد، و یک تفاوت سلیقه نسبت به رنگ پوسته در سرتاسر جهان مشاهده می گردد. از گذشته دور دسته بندی تخم مرغ بر اساس رنگ پوسته مورد توجه بوده است. رنگ پوسته در مرغان مادر گوشتی در یک محدوده از رنگ کرم روشن تا قهوه ای تیره متغییر است . پیگمان هایی که در پوسته تخم مرغ به صورت طبیعی یافت می شوند پروفیرین ها هستند که تحت کنترل ژن های افزایشی قرار دارد. معمولا رنگ پوسته در جوجه ها به طور متوسط بینابین رنگ پوسته والدین است. طبق یک مطالعه گزارش شد که بین رنگ پوسته، وزن تخم مرغ و ضخامت پوسته یک همبستگی معنی دار وجود دارد.رابطه بین رنگ پوسته و کیفیت آن هنوز نامعلوم است وبه یک نتیجه کلی در این رابطه هنوز بدست نیامده است. کیفیت پوسته با استفاده از پارامترهای وزن مخصوص پوسته ، ضخامت و استحکام پوسته تعیین می گردد. یک محقق گزارش داد که انتخاب به میزان زیادی می تواند برخی خصوصیات مانند پوسته قهوه ای ، آلبومین غلیظ تر، وزن تخم مرغ و کیفیت پوسته را با گذشت ه نسل بهتر نماید. در بلدرچین نژاد ژاپنی تخم های رنگی و تخم سفید تاثیری روی پارامتر هایی مانند قدرت پوسته، جوجه دهی و وزن تخم مرغ ندارد. در یک مطالعه دو سویه نژاد نیوهمشایر، از نظر رنگ پوسته، وزن مخصوص و ضخامت پوسته در تخم مرغ های قهوه ای تیره و روشن اندازه گیری شدند و با یکدیگر مقایسه گردیدند. این محقق پوسته های رنگی هر تخمی را بر اساس استانداردهایش مرتب نمود. رابطه بین وزن مخصوص و مقاومت پوسته بزرگتر از همبستگی بین رنگ پوسته و مقاومت آن بود ولی هر دو رابطه مهم بودند. این محقق نتیجه گیری نمود که تخم های قهوه ای تیره مستحکم تر و ضخیم تر از تخم مرغ های قهوه ای روشن هستند، همچنین با انتخاب ژنتیکی می توان کیفیت را در نژادهای تخم قهوه ای افزایش داد. در مطالعه ای دیگر رنگ پوسته و وزن مخصوص آن در نژادهای تخم قهوه ای در یک دوره 15 هفته ای اندازه گیری شدند وبعد از مقایسه مشخص شد که رنگ پوسته با وزن مخصوص آن همبستگی دارد هر چند که این رابطه به آن اندازه نیست که نتیجه گیری کنیم پوسته های رنگی استحکام و وزن مخصوص بهتری دارد. یکی از مشکلاتی که نمی توان در رابطه با رنگ پوسته و کیفیت آن نتیجه گیری درستی کنیم، مربوط به روش اندازه گیری ماست که روش دقیق برای اندازه گیری میزان تمرکز رنگدانه های پوسته وجود ندارد. تکنیک هایی که در گذشته برای اندازه گیری رنگ پوسته استفاده می شد یکسری پیچیدگی هایی را برای طبقه بندی تخم ها ایجاد می نمود. در گذشته یک سری از پوسته های رنگی را به عنوان مقیاس استاندارد پایه در نظر می گرفتند که سایر پوسته های رنگی بر اساس آنها طبقه بندی می گردید. در یک تحقیق از تجهیزات نوری جهت مطالعه رنگ پوسته استفاده گردید که شامل یک انعکاس دهنده نوری مرتبط با یک گالوانومتر بود که میزان انعکاس های نوری را در یک مقیاس معین اندازه گیری می کرد. دستگاه طیف سنج برای تعیین رنگ پوسته مفید واقع می گردند به شرط آنکه بتواند میزان تمرکز رنگ و خلوص رنگ پوسته را تعیین نماید.این دستگاه برای دسته بندی رنگ پوسته از آنچه که در گذشته استفاده می گردید مناسب تر بود. مواد و روشها: جدیدا در یک مطالعه تلاش شد تا ارتباط میان رنگ پوسته و کیفیت آن در مرغان مادر گوشتی برای 4 سویه مختلف که با سه برنامه غذایی تغذیه می شدند بررسی گردد. در این مطالعه از تجهیزات الکترونیکی طیف سنج نوری برای تعیین رنگ پوسته استفاده شد، همچنین بوسیله یک نرم افزار که توانایی آنالیز تصاویر را داشت، تمایز بین رنگها مشخص می شد. این نرم افزار هر رنگ را به صورت یک عدد کمی بیان می نمود. 4 سویه از مرغان مادر گوشتی که در این آزمایش استفاده شدند عبارتند از: Cobb 500 (w) , Shaver Starbro (x) , Avian 24K (y) و Hubbard Hi-Y (z) هر سویه در سه دسته جداگانه نگهداری شدند که با سه برنامه غذایی متفاوت تغذیه می شدند. از هر سویه تعداد 80 پرنده انتخاب شدند و از سن 20 هفتگی بر اساس وزن در قفس های جداگانه ای نگهداری شدند. در سن 22 هفتگی تحریک نوری با افزایش طول مدت روشنایی آغاز گردید و روشنایی از 8 ساعت به 15 ساعت افزایش یافت. سه برنامه غذایی که استفاده می شد عبارت بود از: ad libifurn (AL), slowfeed (SF), and fast feed (FF) برنامه غذایی است که غذا به صورت آزاد در اختیار پرنده قرار داشت :AL دراین برنامه غذایی جیره به صورت هفتگی افزایش می یافت :SF دراین برنامه غذایی جیره به صورت روزانه افزایش می یافت:FF طراحی آزمایش: تا سن 50 هفتگی تعداد 823 عدد تخم مرغ جمع آوری گردید و سپس در یک دوره یک هفته ای تخم ها به صورت روزانه جمع آوری و وزن شدند و سپس در یخچال در دمای 5- درجه نگهداری شدند. در پایان روز هفتم تخم ها از یخچال خارج شده و دوباره وزن شدند. وزن مخصوص تخم ها با اسثفاده از شناور نمودن آن در یک محلول نمکی تعیین شد. وزن مخصوص تخم ها در رنجی بین 1.064 تا 1.096 قرار داشت ، همچنین به میزان 0.002 به وزن مخصوص تخم ها به خاطر استاندارد تاثیر سن روی وزن گم شده تخم ها افزوده شد، سپس تخم ها بر اساس وزن مخصوص آنها مرتب شد تا تخم های تازه مشخص گردد. در هر گروه اثر متقابل غذا و سویه مشخص گردید. برای تعیین رنگ پوسته تخم ها از یک استوانه آلومینیومی که دوربینی در بالای آن تعبیه شده بود استفاده شد. عکس ها گرفته شده سیاه و سفید بودند. توسط یک نرم افزار عکس ها آنالیز شده و شدت رنگ پوسته برای هر تخمی توسط یک عدد مشخص می گردد. اعداد در رنجی بین 0 تا 255 قرار داشت. صفر معرف رنگ سیاه و 255 معرف رنگ سفید می باشد. عکس ها برای هر تخمی ثبت شده و سپس محتویات داخل تخم مرغ خالی شده و پوسته زیر آب گرم شسته شد. پوسته کاملا خشک شده وسپس وزن گردیدو توصیفات مربوط به هر داده ای به صورت کامل یادداشت گردید. نتیجه گیری: تاثیر سویه و برنامه غذایی روی کیفیت و رنگ پوسته اندازه گیری شد و مشخص گردید که گوناگونی در رنگ پوسته تحت تاثیر سویه و جیره غذایی قرار می گیرد. پرندگانی که برنامه غذادهی آزاد داشتند تخم های روشن تری تولید می نمودند.(واحد رنگی پوسته: 118.7 ) ارزش خاکستری (شدت تمرکز رنگ) برای سویه های به ترتیب عبارتند از: 101.1 ، 107.4 ، 119.2 ، 127.4 X ، Z ، Y ، W : از نظر میزان تمرکز رنگ روشنترین تخم ها را تولید می کردند. Shaver Starbro (x) : از نظر میزان تمرکز رنگ تیره ترین تخم ها را تولید می کردند.Cobb 500 (w) در هر سه برنامه غذایی نیز شدت رنگ پوسته از قاعده گفته شده پیروی می کرد. بنابراین درجه بندی و محدوده تغییرات رنگ پوسته بیشتر تحت تاثیرتفاوت های نژادی قرار داشت تا تفاوت های مربوط به برنامه غذایی مرغانی که برنامه غذادهی آزاد داشتند نسبت به دو برنامه غذایی دیگر، و احتمالا این افزایش وزن مربوط به زرده بزرگتری بود که تولید می شد.متوسط وزن تخم مرغ برای سه برنامه غذایی به صورت زیر بود: SF : 66.1 ، FF: 66.1 ، AL: 68.3 تخم های سنگین تردر هر سویه ای پوسته روشن تری تولید می نمودند زیرا برای تشکیل پوسته هر تخمی مقدار مشخصی ازپیگمان رنگی تولید می گردد ، بنابراین تخم های بزرگتر تعداد کمتری از پیگمان های رنگی را در واحد سطح دریافت می کنند. تفاوت های وزن تخم مرغ با توجه به سویه جالب توجه است ودر رنجی بین 65.8 تا 68.1 قرار دارد : ( W : 68.1 - X : 65.8 - Y : 66.1 - Z: 66.8 ) این همبستگی خیلی شبیه است با ارتباط وزن تخم مرغ با برنامه غذایی که در رنجی بین 66.1 تا 68.2 قرار دارد. سویه کاب سنگین ترین تخم ها با تیره ترین پوسته را تولید می کند در حالیکه سویه شاور استاربرو کوچکترین تخم ها را با روشن ترین پوسته تولید می نمایند. از نظر تاثیر سویه روی وزن مخصوص پوسته تفاوتی مشاهده نمی گردد ولی هنگامی که وزن مخصوص پوسته را در برنامه غذا دهی آزاد با دو برنامه غذایی دیگر مقایسه می کنیم یک تفاوت معنی دار مشاهده می گردد. ( FF : 8.66 - SF : 8.72 - AL : 8.48 ) در هر سه برنامه غذایی تخم های سویه شاور استاربرو سبکترین پوسته را دارند و سویه آوین تخم های با وزن مخصوص بالا تولید می کنند. بنابر این سویه بزرگترین اثر را روی وزن مخصوص پوسته دارد و کمتر تحت تاقیر برنامه های غذایی قرار می گیرد. بین رنگ پوسته و وزن مخصوص آن ارتباط مناسبی وجود دارد و این رابطه در سویه شاور ستاربرو و در برنامه غذادهی آهسته از همه معنی دارتر بود. وزن مخصوص رابطه منفی با با وزن تخم مرغ و رابطه مثبت با وزن پوسته دارد، که هر سه برنامه غذایی و هر چهار سویه این رابطه را تایید می کند.از وزن مخصوص پوسته به عنوان یک استاندارد صنعتی جهت تشخیص کیفیت پوسته استفاده می گردد. استفاده از تکنولوژی آنالیز تصاویر ثابت کرد که رنگ پوسته روی برخی از پارامتر ها از جمله وزن مخصوص پوسته موثر است. نتایج و کاربرد ها : 1- سویه پرنده تاپیر بزرگتری روی رنگ پوسته دارد تا رفتارهای غذایی ، هر چند که مشخص شد بین رنگ پوسته و وزن مخصوص آن یک رابطه مثبت وجود دارد. 2- برنامه های غذایی آزاد و محدود می توانند جهت تولید تخم هایی با پوسته روشنتر یا تیره تر در مرغان مادر گوشتی استفاده گردد. 3- مطالعه در این زمینه نیازمند استفاده از یک نمونه بزرگتر است تا بتوان تاپیر برنامه های غذایی و سویه را روی تک تک پارامترهای کیفیت پوسته بررسی نمود. 4- استفاده از تکنیک آنالیز عکس های دیجیتال مشخص نمود که می تواند به عنوان یک ابزار بسیار مفید جهت ارزیابی رنگ پوسته با استفاده از ارقام کمی استفاده نمود. نویسندگان: N. S. JOSEPH, N. A. ROBINSON, R. A. RENEMA, and F. E. ROBINSON' Depament of Agricultural, Food, and Nutritional Science, University of Alberta, Edmonton, AB T6G 2P5, Canada مترجم:حسن حسینیان بیلندی دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس hasanhosenyan@gmail.com