سیستم های همزمان سازی فحلی در گاوهای شیری
قدمهای اولیه جهت افزایش عملکرد تولید مثلی در اکثر گله های گاو شیری به قرار زیر است :
۱) شناختن و جداکردن گاوهای فحل (گاوهایی که قابلیت پذیرش اسپرم را دارند ).
۲) تلقیح اسپرم تنها به گاوهایی که در بهترین زمان فحلی هستند .در صورتی که تشخیص فحلی در گله شما دشوار می باشد ٬بهترین راه حل همزمان سازی فحلی می باشد (هدف همزمان شدن تلقیح هاوزایشها میباشد ).با این روش نه تنهاکمک به بهبود عملکرد تولید مثلی در گله و و صحت تشخیص فحلی میشود بلکه زمان تلقیح مصنوعی یه طور دقیق تری مشخص میشود . بدین ترتیب مطمئن میشویم که کدامیک از گاوها به بهترین زمان برای انجام تلقیح مصنوعی رسیده اند .
روشهای همزمان سازی فحلی عبارتند از :
الف) همزمان کردن تخمک گذاری (اوسنیک ) :
این روش به طور گسترده در گاوداری ها استفاده میشود و روند بکارگیری از این روش روبه افزایش است . تحقیقات نشان داده شده که گاوهای کمی هستند که دقیقاً به این روش جواب نمی دهند و احتمالاً در خلال اجرای این روش یا بعد از آن فحل میشوند . متخصصین تولید مثل روش زیر را برای گاوهایی که در زمان های مختلف بعد از اوسنیک (ovsynch) فحلی را نشان میدهند ٬ پیشنهاد کرده اند :
زمان فحلی
|
اقدامات لازم
|
در حول و حوش زمان تزریق PGF (هورمون پروستاگلندین به عنوان محرکی جهت فحل شدن در دام )
|
تلقیح کنید
|
در حول و حوش تزریق GNRH دوم
(گنادوتروپین:هورمون مترحشه از تخمدان)
|
روش را ادامه دهید
|
حدود دوروز پس از تلقیح مصنوعی
|
تلقیح کنید
|
۱۰ الی ۱۲ روز پس از تلقیح مصنوعی
|
تلقیح کنید
|
مشخصات این روش شامل :
۱) مشخص نمودن زمان دقیق تلقیح
۲) عدم نیاز به تشخیص فحلی (فحل یابی ).
۳) بیشترین بهره وری و بازده از نیروی کار و زمان .
ب)انتخاب همزمان ٬این روش ویژگیهای زیر را دارد :
۱)مدیریت ساده و آسان .
۲) کاهش مقدار مصرف هورمون .
۳) استفاده بهتر از اسپرمهای با ارزش در گاوهای فحل این روش خود به دو صورت انجام میشود :
روش اول:بعد از تزریق GnRH (گنادوتروپین)وPGF (پروستاگلندین)تنها گاوهایی که فحل شده اند .
روش دوم: بعد از تزریق GnRHوPGF٬تزریق GnRH به آنهایی که پاسخ نداده اند از ۷۲ ساعت بعد از تزریق PGF انجام میشود .
ج)در روش MGA-PGF (”علامت تجاری ثبت شده در داروسازی است که استفاده از آن برای گاوهای شیرده ممنوع میباشد )که این روش برای تلیسه ها استفاده میشود دارای ویژگی های زیر است :
۱)یکی از بهترین سیستم ها برای تلقیح مصنوعی تلیسه میباشد که موجب پیشرفت بازده تولید مثلی می شود .
۲)میزان پاسخگویی به این روش بالاست .
۳)میزان آبستنی فوق العاده بالاست.
۴)همزمانی بالای دوره فحلی .
۵)تلقیح مصنوعی در ۷۲ ساعت بعد از تزریق PGF حتی اگر علائم فحلی بروز نکند .
نویسنده / مترجم : مژده موسی نژاد
منبع : ماهنامه دامداران ایران – آذر ۸۳ – ش ۱۲ / صفحه ۳۱
|