 اصلاح نژاد کاربردی در صنعت گاو شیری مقدمه:
تامین نیاز غذائی انسانها و ایجاد امنیت غذائی یکی از اصلی ترین و مهمترین اهداف دامپروری در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. پرورش گاو یکی از شاخه های مهم این فعالیتها محسوب میشود. کشور ما تا اواخر نیمه اول قرن بیستم از یک ساختار دامداری کاملا سنتی ، بر پایه دامداری روستائی و عشایری برخوردار بوده است .در آن ایام گوسفندداری یکی از مهمترین زیر بخشهای کشاورزی و مهمترین منشاء تولید پروتئین بود ، به تدریج با گذشت زمان و بدنبال افزایش جمعیت ، تقاضا برای شیر و گوشت افزایش یافت و به طبع آن پرورش گاو توسعه یافته و روند ایجاد دامداریهای متمرکز و تغییر سیستم دامداری از شکل سنتی به شکل صنعتی شروع شد و شاید بتوان اواخر دهه بیست را سر آغاز حرکت برای به کار بستن شیوه های نوین دامپروری دانست. امروزه در دامداریهای مدرن و صنعتی کشور بهره گیری از گاوهای اصلاح شده ، تجهیزات مدرن و پیشرفته ، محیط سالم و بهداشتی ، توانائی تولید و کشت نباتات علوفه ای ، امکان ثبت اطلاعات و رکوردها ، برآورد معیارهای ژنتیکی از قبیل وراثت پذیری ، تخمین ارزش اصلاحی ، استاندارد کردن تولید بر اساس سن ، طول دوره شیر دهی و غیره ، انتخاب اسپرم و برآورد عملکرد اسپرمهای مصرفی ، ارزیابی تیپ ، کنترل همخونی و آمیزشهای برنامه ریزی شده در گله و دهها مورد دیگر موجبات پویائی و شکوفائی هر چه بیشتر این صنعت را فراهم آورده اند. نقش گزارشها در مدیریت :
به طور کلی مدیریت در هر زمینه ای دارای سه عنصر عمده تصمیمات ، منابع و اهداف است در مورد دامپروری ، اقتصادی کردن واحد و افزایش بازده تولید از طریق به کار بستن اصول صحیح علمی از مهمترین اهداف یک مدیریت کارآمد است. هدف مدیرت در واحدهای دامداری : ستون فقرات ارزیابی مراحل تصمیم گیری ، گزارشهای مختلف یا رکوردهای ارائه شده از عملکرد تصمیم هستند. رکورد چیست ؟ رکورد را میتوان شمارش وقایع تعریف کرد اهمیت ثبت مشخصات:
آغاز هر گونه فعالیت مدیریتی و اصلاح نژادی با تعیین و هویت بخشیدن به دامها امکان پذیر است و ثبت مشخصات این امکان را در جهت شناسائی دامها در گله فراهم میسازد معیارهای شناسایی گاو: معیارهای متداول شناسائی گاو را به طور کلی میتوان به نژاد ، جنس ، رنگ ، نقش پوزه ، گروه خونی ، داغ ، سن ، وزن ، پلاکهای گوش و گردن ، برچسبهای کاغذی ، مداد رنگی مخصوص ، کندن علائم یا حروف روی بخشی از گوش دسته بندی کرد مراحل ثبت مشخصات : به طور کلی مراحل ثبت مشخصات به منظور شناسائی دامها را میتوان به عملیات شماره زنی بر روی حیوان ، صدورشناسنامه ، تعیین شماره ثبت رسمی و تعیین خطوط خونی و شجره دام تقسیم کرد. از لحاظ کاربردی روشهای شناسایی را میتوان به دو دسته تقسیم کرد روشهای موقتی روشهای دائمی روشهای دائمی شناسائی:
خال کوبی ( Tatooing ): بریدن لبه های گوش (Notching ) : داغ زدن (Branding): سیستم تعیین هویت الکترونیکی (E ID ) اسکیج(Sketch ) اثر پوزه (Nazolabiogram ): تعیین گروه های خونی :
ابزار خالکوبی : نحوه بریدن لبه های گوش داغ زنی: شناسایی الکترونیکی : اسکیج : اثر پوزه : روشهای موقتی :
شماره گوش( Ear tag ): شماره گردن (Neck tag ): شماره ساق(Leg band): برچسب های سینه (Brisket Tag ): رنگ ها ( Marking paint & pen ): شماره گذاری روی شاخها( Horn taging ): شماره گوش فلزی و پلاستیکی: شماره گردن : شماره ساق پا : رنگها : شماره گذاری روی شاخ : اهمیت تهیه شناسنامه:
تهیه شناسنامه علاوه بر تامین شناخت بهتر ، موجب افزایش ارزش اقتصادی گاو شده و امکان صدور نژادهای مختلف با شجره های مشخص را فراهم مینماید. نکته : بهترین و مهمترین نتیجه ای که از تهیه شناسنامه و ثبت کلیه مشخصات دام به دست می آید ، هنگام انتخاب دام) به گزینی ) میباشد زیرا به گزینی در حقیقت تعیین و نگهداری گاوهای با ارزش و حذف گاوهای کم ارزش و یا بی ارزش بر مبنای استفاده از اصول علمی است. انواع شناسنامه به طور کلی عبارتند از:
الف - فرم ثبت مشخصات انفرادی و شجره دام : ب- شناسنامه بهداشتی و درمانی : ج - شناسنامه تولیدی : د - شناسنامه تغذیه ای : ن - شناسنامه تلقیحی و تولید مثلی: و - کارتهای امتیاز علی رضا حسنی بافرانی |
|
| |
|
