 معیارهای استاندارد شیر تعریف استاندارد : استاندارد در لغت به معنی نظم ، قاعده و قانون است . لیکن در رابطه با موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، این واژه اینگونه تعبیر می شود : معیار و روشی که بر اساس آن کیفیت یک کالا و خدمت ، مورد مقایسه و سنجش قرار می گیرد . از جمله وظایف موسسه استاندارد ، انجام تحقیقات به منظور تدوین استاندارد در راستای ارتقاء محصولات تولید شده داخلی و کمک به بهبود روش های تولید و کارایی صنایع می‌باشد . تعاریف و اصطلاحات : پاستوریزاسیون : فرایندی است حرارتی ، بر مبنای استقامت مقاوم ترین میکروب بیماری زای شناخته شده در مدت زمان مشخص ، برای از بین بردن تمامی میکروبهای بیماری زای شیر و به حداقل رساندن میکروبهای غیر بیماری زا با حفظ حداکثر ارزش غذایی آن . هموژنیزاسیون : هموژن کردن ، عملی است مکانیکی برای یکنواخت کردن چربی در تمام شیر و جلوگیری از جدا شدن آن . خواص شیر : امروز شیر و فرآورده های آن اصلی ترین تامین کننده مواد مورد نیاز بدن و حاوی بسیاری از ریز مغذی ها و املاح است که مصرف مستمر آن برای رشد ، استحکام استخوان و دندان ، افزایش هوش و توان کاری ، طول عمر و .. همواره از سوی متخصصان تغذیه توصیه می‌گردد . ضرورت استفاده از شیر پاستوریزه و استاندارد : شیر علی رغم داشتن ویژیگی های ممتاز غذایی به سرعت در معرض آلودگی های گوناگون قرار می‌گیرد و اگر بهداشت آن در مراحل مختلف شیر دوشی ، جمع آوری،حمل ونقل ، تبدیل فرآوری در کارخانه ، توزیع و مصرف رعایت نشود ، می‌تواند بیماری و عوارض مختلفی را از حیوان به انسان و یا از انسان به انسان منتقل نماید . بنابراین برای مصون ماندن از بیماری ، استفاده از شیر و فرآورده های پاستوریزه و استاندارد توصیه می‌شود . شیر قبل از دریافت در کارخانه به لحاظ کیفی مورد آزمون قرار می گیرد و در صورت وجود اسیدیته بالا ، بار میکروبی بیش از حد ، مواد افزودنی ، آنتی بیوتیک و … شیر خام عرضه شده تحویل گرفته نمی‌شود . بنابراین با افزایش میزان شیر خام تحویلی به واحدهای تولیدی تحت نظارت مراکز ذی صلاح ، بهداشت و تندرستی جامعه حفظ خواهد شد . ویژگی های حسی شیر پاستوریزه : رنگ : شیر پاستوریزه باید دارای رنگ طبیعی شیر گاو باشد . بو: شیر پاستوریزه باید دارای بوی طبیعی بوده و عاری از بوهای غیر عادی و نامطبوع باشد . طعم : طعم شیر پاستوریزه باید همان طعم مطبوع شیر و عاری از طعم های فلزی ، تندی ، تلخی ، ترشی و سایر طعم های غیر عادی باشد . ویژگی فیزیکی و شیمیایی : وزن مخصوص شیر پاستوریزه در دمای ۱۵ درجه سلسیوس باید با میزان چربی متناسب بوده و مقادیر آن طبق جدول زیر باشد .
| وزن مخصوص در ۱۵ درجه سلسیوس |
درصد چربی وزن به وزن |
نوع |
| حداقل ۰۲۹/۱ |
حداقل۳ |
شیر پاستوریزه کامل |
| حداقل ۰۳۰/۱ |
حداقل ۵/۱ |
شیر پاستوریزه کم چرب |
| حداقل ۰۳۳/۱ |
حداکثر ۵/۰ |
شیر پاستوریزه بدون چربی |
* منظور از چربی همان چربی شیر گاو می باشد و استفاده از چربی های غیر از چربی شیر گاو به هیچ وجه مجاز نمی‌باشد . ماده خشک بدون چربی : ماده خشک بدون چربی ۸% می‌باشد . اسیدیته : حداکثر ۱۶ درجه در نیک ( ۱۶/۰ گرم اسید لاکتیک درصد ) فسفاتار : تست فسفاتار باید منفی باشد . ویژگی میکروبیلوژی : ویژگیهای میکروبی شیر پاستوریزه می‌بایست مطابق جدول زیر باشد .
| حد مجاز در میلی لیتر |
نوع میکروارگانیسم |
| ۵/۷ ضربدر ۱۰ به توان۴ |
تعداد باکتری های هوازی مزوفیل |
| کمتر از ۱۰ |
تعداد باکتری های کلیفرم |
| منفی |
اشرشیاکلی |
بسته بندی : شیر پاستوریزه باید در ظروف مناسب شیشه ای یا یکبار مصرف پلاستیکی قابل مصرف در صنایع غذایی یا پاکت مخصوص بسته بندی شیر و در شرایط کاملا بهداشتی به بازار عرضه گردد . درپوش بطری های شیشه ای باید از جنس آلومینیوم خالص و یا پلاستیک مجاز و غیر قابل نفوذ و مقاوم در برابر ضربه بوده و نشتی ایجاد ننماید . درب بندی ظروف بسته بندی باید به نحوی باشد که هیچ گونه دخل و تصرف در فرآورده صورت نگیرد . برچسب گذاری : مشخصات زیر باید به طور وضوح بر روی ظروف بسته بندی جهت آگهی مصرف کننده درج گردد : - درصد چربی جهت انواع شیرهای با چربی متفاوت در مورد شیر بدون چربی کلمه ( رژیمی ) قید گردد . - عبارت ( شبر پاستوریزه تهیه شده از شیر گاو ) - شرایط نگهداری ( تا هنگام مصرف در یخچال نگهداری شود ) - در صورت همگن کردن شیر باید کلمه ( هموژنیزه ) درج گردد . - درج شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی - نام کارخانه - نشانی و آدرس کارخانه - تاریخ مصرف و انقضاء مهندس مسعود خبازی - کارشناس مسئول اداره استاندارد کاشان - ماهنامه دنیای تغذیه شماره ۹۵ منبع: http://www.miladmehr.blogfa.com/post-۳۵.aspx |
|
| |
|
