تاثیر انتخاب پدر در پیشرفت ژنتیکى
طبق اظهارنظر متخصصان کانادا نسبت به پیشرفت ژنتیکى در تولید وصفات ظاهرى (تیپ) در کانادا معنى دار بوده و طبق آخرین اطلاعات قابل دسترس میانگین افزایش ژنتیکى در پنج سال گذشته در معیت گاوهاى هلشتاین ۴.۵ کیلوگرم در شیر و ۰.۷ امتیاز در شکل کلى بدن در سال مى‌باشد. پیشرفت ژنتیکى به چهار عامل بستگى دارد. * افزایش تنوع ژنتیکى (تلقیج گاوهاى گله با اسپرم‌هاى گله‌هاى دیگر از همان نژاد). * کاهش فاصله نسل به وسیله انتخاب دام‌هاى جوان‌تر به عنوان والدین نسل بعد * افزایش دقت انتخاب شدت انتخاب به معنى میزان انتخاب بهترین حیوانات به عنوان والدین است یعنى چند درصد از گله انتخاب شود که در این مورد چهار روش انتخاب وجود دارد: ۱-انتخاب مادران تلیسه‌هاى جایگزین در هر گله که فقط سه درصد پیشرفت ژنتیکى در جمعیت را سبب مى‌شود یعنى انتخاب گاوهاى ماده‌اى که از فرزندان آنها به عنوان تلیسه‌هاى جایگزین در گله استفاده مى‌شود. اساسا گاوها در گله هاى زیاد پرورش یافته و گوساله‌هاى به دنیا آمده پس از تلقیح و آبستنى وارد گله شیرى مى‌شوند. ۲-انتخاب گوساله‌هاى نر از مادران ممتاز براى برنامه تلقیح مصنوعى که بیست و هفت درصد پیشرفت ژنتیکى را سبب مى‌شود به طورى که پسران این گاوها در پایان، حدود هزار یا هزاران دختر در گله خواهند داشت. ۳-انتخاب تلیسه‌هاى جایگزین از پدران ممتاز که بیست ونه درصد پیشرفت ژنتیکى را به همراه خواهد داشت. ۴-انتخاب گوساله‌هاى نر از پدران ممتاز به عنوان پدران آینده که مهمترین روش انتخاب با چهل و یک درصد پیشرفت ژنتیکى مى‌باشد. این درصدها صراحتا اهمیت انتخاب پدران و مادران ممتاز براى برنامه‌هاى اصلاحى را نشان مى‌دهد. بنابراین در یک نگاه اجمالى به ارزیابى ژنتیکى پروتئین شیر گاو نر معروف استاربوک ، تأثیر دقیق انتخاب پدران گاوهاى نر آینده مشخص مى‌گردد. تمام فرزندان این گاو نر جزء بهترین‌ها مى‌باشند. استارت مور رودولف و همه فرزندان رودولف در کانادا سالانه تست مى شوند. استاربوک بیست سال پیش متولد شده و EBV (ارزش ارثى: مقدار ارزش ژنتیکى که یک گاو به فرزندان خود انتقال مى‌دهد) پروتئین شیر +۱۰کیلو گرم به طور مستمر داشته البته این عدد بر اساس ارزش ژنتیکى امروز محاسبه شده است در صورتى که این گاو نر در سال ۱۹۸۴ مقام اول را به خود اختصاص داده بود به عنوان پدر گاوهاى نر کانادا مورد استفاده قرار گرفت و فرزنان حاصل از تلقیح مصنوعى بین سال‌هاى هشتاد و پنج تا نود متولد شدند از تعداد دویست فرزند موجود آن همگى ثابت کردند که میانگین -۴ کیلوگرم براى پروتئین و -۲۹ براى تولید عمر دارند این مسئله ممکن است عجیب به نظر برسد که گاو نرى مانند استاربوک داراى فرزندانى است که میانگین زیر صفر(منفى) دارند این پدیده مى‌تواند دو علت داشته باشد: ۱-پتانسیل ژنتیکى فرزندان استاربوک و مادران ۲- کل افزایش ژنتیکى پروتئین شیر در نیمه سال ۱۹۸۰ نزدیک به ۴۰ کیلوگرم بوده مهم اسن است که از نظر اصلاحى پیشرفت صورت گرفته به طوریکه پسران برتر استاربوک خصوصا آیراستار +۵۷ کیلوگرم EBV پروتئین داشته که از پدر خود۴۷ کیلوگرم بیشتر است. برحسب تصادف آیراستار برترین فرزند استاربوک است و دومین فرزند استاربوک، هانوفرهیل لئوتنات با +۵۴ کیلوگرم EBV پروتئین است که در سال ۱۹۸۹ متولد شده است. بقیه فرزندان استاربوک EBV پروتئین +۳۱ و پایینتر داشتند که آخرین بار در سال ۱۹۹۹ تست شدند. در سال۱۹۹۹ براى اولین بار ثابت شد که از آیراستار بیش از حد به عنوان پدر گاورهاى نر دنیا استفاده شده است. فقط در کانادا۱۶۰ فرزند داشته که بین سال‌هاى نود تا نود و چهار متولد شده‌اند واین فرزندان داراى میانگین سی کیلوگرم افزایش پروتئین و ششصد و هشتاد و پنج پوند براى سوددهى طول عمر داشتند. دامنه تغییرات پروتئین از -۷ تا +۲۷ که مخصوص رودولف است متغیر مى‌باشد. بر اساس ارزیابى اخیر رودلف ۱۵ کیلوگرم افزایش پروتئین و۵۷۹ پوند سوددهى طول عمر دارد. حتى بیشتر از آیراستارمعروف که پدر گاوهاى نر دنیا است. تولید آیراستار از استاربوک اهمیت استفاده از بهترین پدران ممتاز براى تولید نسل آینده گاوهاى نر را نشان مى دهد این مسئله در خصوص آیراستار و پسرش رودولف نیز صادق است. رودولف نزدیک به ۲۰۰ پسر را که بین سال‌هاى نود و شش تا نود و هشت متولد شدند را تحت آزمایش دارد اگر چه اکثر آنها هنوز ثبت نشده‌اند اما والدین آنها بین سی و سه تا نود و دو کیلوگرم و به طور میانگین شصت و سه کیلوگرم بازدهى پروتئین داشتند. مهمترین شاخصه این گاورهاى نر جوان، داشتن مادران ممتاز در کانادا و آمریکا مى‌باشد. بر اساس تجربیات قبلى مى‌توان پیش‌بینى کرد که این گاوها از سال دو هزار ویک به بعد ثبت میشوند فرزندان انتخاب شده آنها حداقل پانزده تا بیست کیلوگرم پروتئین و ششصد پوند سوددهى طول عمر بالاتر از رودولف خواهند داشت. ارزش ژنتیکى براى بیان معیار و شاخص هاى گاو نر هر سال افزایش مى‌یابد به طرى که بالاترین معیار براى گاوهاى نر هلشتاین ممتار نزدیک به یکصد براى پروتئین و دو هزار و سیصد براى سوددهى طول عمر مى باشد اگر انتخاب صحیح و هوشمندانه باشد با برنامه‌تلقیح مصنوعى در سطح مزرعه به طور قابل ملاحظه‌اى افزایش ژنتیکى در صفات اقتصادى مهم به وسیله افزایش واریاس ژنتیکى خواهید داشت اگر چه پیشرفت ژنتیکى تحت تأثیر افزایش تنوع ژنتیکى، کاهش فاصله نسل و دقت بالاى انتخاب است. شدت انتخاب بالا مهمترین عامل آن به شمار مى‌آید. متولیان برنامه تلقیح مصنوعى باید براى استفاده از حداکثر پتانسیل ژنتیکى پدرها، تلاش خود را انجام دهند و همزمان پرورش دهندگان نیز از پدران جوان ممناز در گله‌هاى خود براى پى بردن به هدف‌هاى پرورش استفاده کنند. منبع : http://damparvaranejavan.blogspot.com
