برنامه پیشنهادی سازمان دامپزشکی کشوردرمورد مصرف واکسنهای ضروری طیوردر ایران

برنامه پیشنهادی سازمان دامپزشکی کشوردرمورد مصرف واکسنهای ضروری طیوردر ایران

1. واکسیناسیون بر علیه بیماری نیوکاسل ( برای گله های پولت تخمگذار تجارتی)
برنامه اول
یک روزه اسپری با واکسن B1
هشت روزه اسپری یا قطره چشمی B1
هجده روزه اسپری یا قطره چشمی لاسوتا
35-30 روزه قطره چشمی لاسوتا+ یک دز واکسن نیوکاسل کشته
15-13 هفتگی تزریق واکسن نیوکاسل کشته + یک قطره چشمی لاسوتا و یا سه روز پس از تزریق ، اسپری لاسوتا
برنامه دوم
ده روزه سویه B1 به صورت قطره چشمی + تزریق واکسن کاشته
هجده روزه سویه لاسوتا به صورت قطره چشمی یا اسپری
15-13 هفتگی تزریق یک دز واکسن کشته + قطره چشمی لاسوتا و یا سه روز پس
تزریق ، اسپری با لاسوتا
برنامه سوم
هفت روزه سویه B1 به صورت قطره چشمی یا اسپری
17-15 روزه سویه لاسوتا به صورت قطره چشمی یا اسپری
27-25 روزه سویه لاسوتا به صورت قطره چشمی
40-35 روزه تزریق یک دز واکسن کشته در عضله سینه
15-13 هفتگی تزریق یک دز واکسن کشته+ قطره چشمی سویه لاسوتا و یا سه روز پس از تزریق ، اسپری
1. واکسیناسیون بر علیه بیماری انسفالومیلیت (AE)
برای گله های مادر گوشتی و تخمگذار 16-14 هفتگی به صورت آشامیدنی( اجباری)
برای گله های پولت تخمگذار 14-12 هفتگی به صورت آشامیدنی
1. واکسیناسیون بر علیه بیماری (E.D.S)
برای گله های مادر گوشتی و تخمگذار 20-18 هفتگی یک دز در عضله سینه
برای گله های پولت تخمگذار 15-13 هفتگی تزریق یک دز در عضله سینه
1. واکسیناسیون بر علیه بیماری گامبورو
برای گله های مادر گوشتی و تخمگذار 20-18 هفتگی تزریق یک دز در عضله سینه (اجباری)
1. واکسیناسیون بر علیه بیماری لارنگوتراکئیت
برای گله های مادر وتخمگذار تجارتی 10-8 هفتگی به صورت قطره چشمی
توضیح :
1- مصرف واکسن فقط در مناطقی مجاز می باشدکه قبلا" بیماری به تایید رسیده باشد.
2- در مناطقی که خطر ابتلا بیشتر می باشد می توان واکسن را در سنین 50-40 روزه و حتی پایینتر به مصرف رسانیده . در این صورت لازم است 40-30 روز بعد واکسیناسیون تکرار شود.

1. واکسیناسیون بر علیه بیماری آبله
برای گله های مادر و تخمگذار 10-8 هفتگی به صورت تلقیح در مثلث بال
توضیح :
مصرف واکسن در مناطقی که خطر ابتلا بیشتر می باشد در سنین 50-40 روزه حتی پایینتر نیز امکان پذیر می باشد که در این صورت لازم است واکسیناسیون 40-30 روز بعد تکرار گردد.
1. واکسیناسیون بر علیه بیماری کوریزا
برای گله های مادر ، پولت وتخمگذاری تجارتی : 8-6 هفتگی تزریق یک دز در عضله سینه از واکسن کشته و تکرار در 12-10 هفتگی و یا بیشتر( قبل از تخمگذاری )
1. واکسیناسیون بر علیه بیماری برونشیت عفونی
برای گله های نیمچه گوشتی
برنامه اول
یک روزه سویه H120 به صورت اسپری
21 روزه سویه H120 به صورت قطره چشمی یا آشامیدنی(ترجیحا" قطره چشمی)
برنامه دوم
هفته اول سویه H120به صورت قطره چشمی یا آشامیدنی(ترجیحا" قطره چشمی)
سه هفته بعد از نوبت اول به صورت آشامیدنی
برای گله های پولت تخمگذار
برنامه اول
یک روزه سویه H120 به صورت اسپری
برای مناطق متراکم
21 روزه سویه H120 به صورت اسپری ،قطره چشمی، آشامیدنی
60-50 روزه سویه H52 به صورت آشامیدنی
120-100 روزه تزریق یک دز واکسن کشته در عضله سینه M41
برنامه دوم
هفته اول سویه H120 به صورت اسپری، قطره چشمی، آشامیدنی
تکرار سه هفته پس از نوبت اول به صورت اسپری، قطره چشمی، آشامیدنی
60-50 روزه سویه H52 به صورت آشامیدنی
120-100 روزه تزریق یک دز واکسن کشته در عضله سینه M41
برای گله های مادر گوشتی وتخمگذار
برنامه اول
یک روزه سویه H120 به صورت اسپری
21 روزه سویه H120 به صورت اسپری، قطره چشمی، آشامیدنی
60-50 روزه سویه H52 به صورت آشامیدنی
20-18 هفتگی تزریق یک دز واکسن کشته سویه N41

1. واکسیناسیون بر علیه بیماری مارک
تزریق 2/0 سی سی واکسن زنده در داخل هچری (اجباری)

1. ضوابط نگهداری و مصرف واکسن مارک سویه HVT(لیوفیلیزه )
1- از هر batch واکسن یک شیشه به عنوان نمونه برداشته و در یخچال نگهداری می نماییم تا در صورت هر گونه اشکال نسبت به آزمایش واکسن اقدام شود.
2- شرایط نگهداری واکسن و حلال مربوطه دقیقا" با توجه به توصیه سازنده واکسن باید در نظر گرفته شود.( وجود دماسنج که نشان دهنده حداقل و حداکثر دما می باشد در محل دپوی واکسنها اجباری است .
3- وجود اتاق واکسن جهت آماده سازی واکسن در کلیه کارخانجات جوجه کشی که نسبت به تزریق واکسن مارک در جوجه ها اقدام می نمایند اجباری است .
4- وجود یخچال جهت ذخیره سازی واکسن و حلال در خلال واکسیناسیون و اتوکلاو جهت استریل نمودن سرنگها در کارخانجات جوجه کشی الزامی است . ضمنا" وجود دستکش، ماسک ، عینک محافظ و انبرک خارج نمودن واکسن از تانک ازت و بن ماری در کارخانجاتی که اقدام به تزریق واکسن مارک غیر لیوفیلیزه(frozen) می نمایند ضروری است
5- وجود یک نفر مسئول آماده سازی واکسن در اتاق واکسن در زمان واکسیناسیون الزامی است .
6- با توجه به اینکه حلال خارج از یخچال نگهداری می گردد (c"25-16) الزامی است که یک روز قبل حلال و واکسن مارک را به یخچال واقع در کارخانه جوجه کشی ، منتقل نمود تا حلال نیز به درجه حرارتی برابر با واکسن مارک برسد.
7- ضروری است انتقال واکسن حل شده از داخل سرنگ به حلال به آرامی صورت پذیرد تا صدمه ای به ویروس زنده واکسن وارد نگردد.
8- برای حل کردن واکسن در حلال استفاده از سرنگ
9- بعد از انتقال واکسن حل شده از شیشه واکسن به داخل حلال باید حداقل یک بار دیگر داخل شیشه واکسن توسط حلال شستشو داده شود و در این مرحله از کار اطمینان حاصل گردد که محتویات شیشه واکسن به طور کامل توسط سرنگ کشیده شده و به داخل حلال منتقل گردیده است .
10- مشخصات واکسن مصرف شده در جدول با عناوین زیر ثبت گردد.(تاریخ مصرف واکسن- نام شرکت سازنده واکسن – نوع واکسن- شمارهbatch- تاریخ انقضا- شماره پارتی جوجه- نام خریداران)
11- الزامی است قبل از اتمام واکسن در حال مصرف نسبت به آماده ساختن شیشه بعدی واکسن (حلال + واکسن ) اقدام نگردد. ( به دلیل به حداقل رساندن زمان مصرف واکسن آماده شده )
12- سرنگهای خودکار(2 سی سی ) می بایست روز قبل و در پایان هر روز کاری تمیز و استریل گردد.
13- سر سوزن مصرفی (شماره 21 کوتاه 2/1 اینچ ) در زمان واکسیناسیون به ازای هر 1000 قطعه جوجه واکسینه شده می بایست تعویض گردد.
14- شیشه حلال محتوی واکسن درزمان واکسیناسیون می بایست بر روی پایه ای آویزان گردد. از قرار دادن شیشه محتوی واکسن در جیب و یا آویزان کردن آن بر روی گردن به لحاظ گرم شدن آن جدا" خودداری نمائید.
15- واکسن آماده شده می باسیت ظرف مدت نیم ساعت تا یک ساعت مصرف گردد.
16- در طول عمل واکسیناسیون صحت عمل سرنگهای خودکار لازم است در چندین مرحله کنترل گردد تا دقیقا" مقدار2/0 سی سی به ازای هر قطعه تزریق شود.
17- جعبه های حمل جوجه یکروزه باید نو بوده و پس از آماده شدن و قبل از مصرف می بایست با استفاده از گاز فرمالدئید ضد عفونی گردد( به جهت جلوگیری از آلوده شدن جوجه های یکروزه) توصیه می گردد در هر کارخانه جوجه کشی یک اتاق با ظرفیت مناسب جهت ذخیره جعبه های حمل جوجه وجود داشته باشد.
18- ماشینهای حمل جوجه می بایست قبل از بارگیری به طور کامل شستشو و ضد عفونی گردند.
19- ماشینهای حمل ویژه جوجه یکروزه باید دارای سیستم (Air conditioner) باشند.
20- در مواردی که فارم پرورش دهنده جوجه یکروزه تخمگذار نزدیک کارخانه جوجه کشی قراردارد.( با فاصله زمانی 2-1 ساعت) توصیه می گردد که جوجه های تولید شده پس از واکسیناسیون در طول شب در کارخانه جوجه کشی نگهداری شوند و صبح روز بعد به مرغداری ارسال گردند(به جهت اینکه ویروس واکسن فرصت کافی جهت تکثیر را داشته باشد.)
21- جعبه های مخصوص حمل جوجه یک روزه پس از تخلیه جوجه ها در مرغداری می بایست حتما" سوزانیده شود.
22- نکته مهم : واکسیناتورهایی که به امر تزریق واکسن مارک مشغولند ، باید ورزیده و دارای حوصله و دقت و علاقمندی به کار و احساس مسئولیت فردی باشند.
1. واکسیناسیون بر علیه بیماری پاستورلوز طیور
5-4 هفتگی تزریق یک دز واکسن در عضله سینه
تکرار 3-2 هفته بعد
1. شرایط واکسیناسیون گله های مرغ مادر در سن 45-40 هفتگی
1- واکسیناسیون گله مرغ مادر می بایستی از ساعت 5 بعد ازظهر (زمان قطع و یا حداقل تولید تخم مرغ نطفه دار در روز) و یا در شب صورت پذیرد.
2- در سیستم هوادهی به سالن هیچگونه تغییری حاصل نگردد.
3- نور سالن باید به اندازه ای باشدکه کارگران و گروه واکسیناتور بتوانند بدون کمترین استرس وارد آمده به گله نسبت به انجام امور مربوطه اقدام نمایند و همچنین گله مرغ مادر دچار اضطراب نگردد.
4- کارگرانی که اقدام به گرفتن مرغ یا خروس می نمایند باید مراقب باشند که هیچگونه ضربه ای به آنها وارد نشود تا منجر به عارضه egg peritonit نگردد.
5- پس از گرفتن مرغان مادر به هیچ عنوان آنها را به طور آویزان از پا(سر و ته) نباید نگه داشت زیرا در رفتگی وتر آشیل و مشکلات Leg problem حتما" اتفاق خواهد افتاد.
6- با استفاده از کف دست چپ که در زیر عضله سینه قرار خواهد گرفت و گرفتن دو پا به طور محکم توسط دست راست می توان نسبت به حمل مرغان اقدام نمود.
7- با توجه به بند 6 در زمان تزریق واکسن می توان با دست چپ دو بال را محکم گرفته و با کمی چرخش قسمت سینه مرغ توسط واکسیناتور رویت خواهد شد.
8- 5/0 سی سی از محلول روغنی واکسن گامبور که حاوی یک دز از آنتی ژن مورد نظر می باشد به صورت زیر جلدی و یا در عضله سینه و یا ران ( محل تزریق بسته به توصیه کارخانه سازنده واکسن می باشد) تزریق می گردد.
9- کلیه لوازم تزریق می بایستی استریل گردد. هر سر سوزن در مورد 50 قطعه مرغ به کار خواهد رفت و سپس باید تعویض گردد.
10- پس از تزریق ، مرغ مادر را به آرامی روی بستر قرار دهید.
1. واکسیناسیون بر علیه بیماری نیوکاسل (برای گله های گوشتی)
برنامه اول
9-7 روزه قطره چشمی یا اسپری با قطرات درشت با سویه B1
18-15 روزه قطره چشمی یا اسپری با قطرات درشت با سویه لاسوتا
30-28روزه به صورت اسپری
برنامه دوم : برای مناطق بسیار آلوده
1 روزگی اسپری با قطرات درشت سویه B1
9-7 روزگی قطره چشمی یا اسپری با قطرات درشت با سویه لاسوتا
19-17 روزگی قطره چشمی یا اسپری با قطرات درشت با سویه لاسوتا
توضیح : در صورت وجود عوارض تنفسی می توان واکسن نوبت سوم را به صورت آشامیدنی مصرف نمود.
برنامه سوم:
10-9 روزگی واکسن نیوکاسل سویه B1 به صورت قطره چشمی همراه با تزریق 3/0 میلی لیتر واکسن کشته نیوکاسل در عضله سینه
18-17 روزگی واکسن نیوکاسل لاسوتا به صورت قطره چشمی

1. برنامه واکسیناسیون پیشنهادی سازمان دامپزشکی کشوربا واکسنهای موجود (سویه Intermediate) در مناطق high risk با آلودگی بالا و مناطق low risk با آلودگی پایین.
تقسیم بندی مناطق :
1- وفور عوامل مساعد کننده برای بروز و شیوع بیماریها در منطقه (hihg risk)
2- محیط و عوامل غیر محیطی نا مساعد و یا ضعیف برای بروز بیماریها در منطقه (low risk)

منطقه high risk منطقه low risk
1- تراکم جمعیت طیور پرورشی بسیار بالا کم یا غیر متراکم
2- تعداد مرغداریها در منطقه فراوان پراکنده یا اندک
3- وجود گله های پرورشی چند سنی در منطقه فراوان وجود ندارد
4- وجود گله های تخمگذار (مادر و تجارتی ) فراوان وجود ندارد یا بسیار اندک
همجوار گله های نیمچه گوشتی
5- سطح مدیریت مرغان غالبا" ضعیف در حد انتظار وخوب
6-تعداد کانون بیماری در ماه وشدت آلودگی چشمگیر کم وغیر قابل ملاحظه
7- نقل و انتقالات در منطقه فراوان غیر قابل ملاحظه
8- موقعیت جغرافیایی منطقه مساعد ومحسوس غیر مساعد و یا نا محسوس
جهت شیوع و انتشار بیماریها

جدول برنامه واکسیناسیون علیه بیماری گامبورو و با استفاده از واکسن BUR-706
در مناطق low risk
ردیف روش واکسیناسیون سن واکسیناسیون
1 قطره چشمی یک روزه
2 قطره چشمی یازده روزه
3 قطره چشمی بیست ویک روزه
4 قطره چشمی یا آشامیدنی سی ویک روزه
ردیف 1 تا 3 برای نیمچه گوشتی و ردیف 1 تا 4 برای پولت (تخمگذار) در نظر گرفته شده است.

جدول برنامه واکسیناسیون بر علیه بیماری گامبور و با واکسن Bur-2,d78
در مناطق High risk
ردیف روش واکسیناسیون سن واکسیناسیون
1 قطره چشمی 14-12 روزه
2 قطره چشمی 21-19 روزه
3 قطره چشمی 28-26 روزه
4 آشامیدنی 35-33 روزه
برنامه 3-1 برای نیمچه های گوشتی و برنامه 401 برای پولت (تخمگذار) در نظر گرفته شده است .

جدول برنامه واکسیناسیون بر علیه یبماری گامبورو با واکسن d-75 و یا BUR-2 در مناطق
LOW Risk
ردیف روش واکسیناسیون سن واکسیناسیون
1 قطره چشمی 24-12 روزه
2 قطره چشمی 24-22 روزه
3 قطره چشمی + آشامیدنی 34-32 روزه
برنامه 2-1 برای نیمچه های گوشتی و برنامه 3-1 برای پوات ( تخمگذار) در نظر گرفته شده است .

برنامه پیشنهادی واکسیناسیون گامبورو در گله های مادر در کلیه مناطق
ردیف روش واکسیناسیون سن واکسیناسیون
1 قطره چشمی 12 روزه
2 قطره چشمی 22 روزه
3 قطره چشمی یا آشامیدنی 32 روزه
4 تزریق واکسن گامبور زیر جلد 19-18 هفته
5 تزریق واکسن کشته گامبورو زیر جلد 45-40 هفته

جدول برنامه واکسیناسیون بر علیه بیماری گامبورو با استفاده از واکسن BUR-706 و واکسن کشته گامبورو در مناطق high risk
ردیف روش واکسیناسیون سن واکسیناسیون
1 قطره چشمی یک روزه
2 قطره چشمی + تزریق یازده روزه
0.2 ml واکسن کشته
3 قطره چشمی بیست ویک روزه
4 قطره چشمی یا آشامیدنی سی ویک روزه
برنامه 2-1 برای نیمچه های گوشتی و 4-1 برای گله های پولت در نظر گرفته شده است.
جدول برنامه واکسیناسیون بر علیه بیماری گامبورو با واکسن d-78 و یا BUR و واکسن کشته
در مناطق High risk
ردیف روش واکسیناسیون سن واکسیناسیون
1 قطره چشمی 14-12 روزگی
2 تزریق ml2/0 واکسن کشته 14-12 روزگی
3 قطره چشمی 24-22 روزگی
4 قطره چشمی یا آشامیدنی 34-32 روزگی
برنامه 2-1 برای نیمچه های گوشتی برنامه 3-1 برای پولت (تخمگذار) در نظر گرفته شده است.