دستورالعمل روش نگهداری و آماده سازی و تزریق واکسنهای طیور
دستورالعمل روش نگهداری و آماده سازی و تزریق واکسنهای طیور سازمان دامپزشکی کشور۱ - تانک ازت مایع حاوی واکسن نباید در محل خیلی گرم نگهداری شود در غیر اینصورت ازت مایع خیلی سریعتر تجخیر می شود .
۲ - آمپول های حاوی واکسن همواره باید زیر ازت مایع قرار گیرد بنابراین ازت موجود در تانک به طور مرتب باید کنترل شود . ۳ - مخلوط کردن محتویات آمپول در حلال باید در اطاق جداگانه ای انجام شود . ۴ - تمام مواد و لوازم کار قبل از خارج کرد آمپول از تانک ازت مایع روز میز آماده باشد . ۵ - هنگام کار و آماده کردن واکسن از دستکش ماسک و عینک مخصوص محافظ چشم استفاده شود و هنگام خارج کردن آمپول از تانک ازت از آستین های بلند استفاده شود . ۶ - در هر بار فقط یک آمپول از تانک خارج شود و میله نگهدارنده آمپول ها در تانک ازت فقط تا حدی بالا کشیده شود که بتوان یک آمپول را برداشت و بلافاصله میله و آمپول های روی آن را به داخل ازت مایع برگردانده شود . ۷ - آمپول خارج شده در بن ماری ۲۷ درجه سانتی گراد قرار داده شود و به صورت چرخشی به آرامی تکان داده شود به طوری که در مدت ۲۰ ثانیه ذوب شود . ۸ - آمپول را از بن ماری خارج و با دستمال کاغذی آن را خشک نمایید و در خط مشخص شده آن را بکشید . قبل از شکستن آمپول مطمئن شوید که تمام محتویات آن در قسمت پایین آمپول قرار گرفته شود . ۹ - تمام وسایلی که برای مخلوط کردن و تزریق واکسن بکار برده می شوند قبلا استریل شوند . سترون کردن باید در اتوکلاو ، با دمای ۱۲۱ درجه سانتی گراد و ۱۵ اتمسفر فشار به مدت ۳۰ دقیقه انجام شود و برای استریل کردن از مواد ضدعفونی استفاده نشود . ۱۰ - بعد از ذوب شدن آمپول حاوی واکسن بلافاصله و در عرض ۳۰ ثانیه باید محلول واکسن را به داخل حلال وارد کرد . ۱۱ - با استفاده از سرنگ استریل ۵ تا ۱۰ میلی لیتری و سوزن نمره ۱۸ با قطر ۲/۱-۱ اینچ محتویات آمپول به آرامی داخل سرنگ کشیده شود . در صورت استفاده از سوزن های خیلی باریک و یا در صورت کشیدن واکسن با فشار و سرعت زیاد ممکن است تعدادی از سلولها صدمه ببیند . ۱۲ - سوزن سرنگ حاوی واکسن کشیده شده را درب لاستیکی بطری حلال به داخل سرنگ بکشید تا سرنگ تقریبا پر شود . همزمان سرنگ را به آرامی تکان دهید ، سپس محتویات سرنگ را با احتیاط و به آرامی در حلال تزریق کنید . بعد از تزریق واکسن به شیشه حلال ، آن را به آرامی تکان دهید تا واکسن با حلال مخلوط شود . ۱۳ - حلال باید در درجه حرارت ۶-۴ درجه سانتی گراد نگهداری شود و قبل از استفاده به مقدار نیاز روزانه ، از قبل در اتاق واکسن قرار داده شود تا به دمای اتاق ۲۷-۲۲ برسد و سپس از آن استفاده کرد . در صورت انتقال واکسن به داخل حلال ۸ - ۲ درجه سانتی گراد ویروس واکسن صدمه می بیند (نکته بسیار مهم) ۱۴ - بعد از انتقال محتویات سرنگ به داخل حلال ، مقداری از حلال ، به داخل آمپول واکسن برگردانده شود تا محتوی آمپول کاملا شستشو و مجدد به آرامی به داخل حلال برگردانده شود . ۱۵ - حلالهایی که رنگ غیر طبیعی و یا کدورت خاص دارند ممکن است آلودگی میکروبی داشته باشند و نباید مصرف شوند . ۱۶ - برای واکسیناسیون بهتر است از سرنگ های اتوماتیک ۱ سی سی با سوزن نمره ۲۲-۲۰ با طول ۱۲-۹ میلی متر استفاده شود . ۱۷ - شیشه های حلال را به هنگام تزریق باید بطور مرتب و با آرامی تکان داد. تکان ها نباید آنقدر شدید باشد که کف ایجاد شود . ۱۸ - واکسن آماده شده در کوتاهترین زمان ممکن مصرف شود و زمان مصرف آن حداکثر یک ساعت بیشتر طول نکشد . ۱۹ - قبل از شروع تزریق سرنگ ها باید آزمایش شوند تا اطمینان حاصل شود که مقدار تزریق به هر جوجه دقیقا ۲/۰ میلی لیتر است . ۲۰ - در طی استفاده از واکسن آماده شده و تزریق آن به جوجه های دمای واکسن نباید به بیش از ۲۷ درجه سانتی گراد برسد . ۲۱ - بعضی از کمپانی های سازنده واکسن توصیه می کنند که واکسن آماده شده در جریان تزریق باید در یخ نگهداری شود . به همین جهت به دستورالعمل واکسن مصرفی و توصیه های سازنده آن باید توجه شود . ۲۲ - حداکثر سرعت واکسیناسیون باید ۱۵۰۰ قطعه جوجه در ساعت باشد . ۲۳ - بعد از تزریق واکسن حداقل برای مدت ۳۰ قیقه جوجه به حال خود رها شود و کار دیگری روی جوجه انجام نگیرد . ۲۴ - شماره سریال واکسن و حلال مربوط به آن یادداشت شود تا در زمان لازم بتوان پیگیری لازم را انجام داد . ۲۵ - هیچ واکسن و یا حلالی را که تاریخ آن منقضی شده است مصرف نکنید . ۲۶ - واکسن های روغنی نباید همراه با واکسن مارک مصرف شوند چون فرمالین موجود در آنها ویروس را از بین می برد . ۲۷ - به منظور تاثیر واکسن و جلوگیری از تماس زود هنگام جوجه ها با ویروس بیماریزا در مرغداری از انتقال جوجه ها حداقل ۶ ساعت پس از تزریق واکسن از کارخانه جوجه کشی به مرغداری اجتناب شود . وسائل و امکانات ۱ - اتاق جهت آماده سازی واکسن به ابعاد حداقل ۳×۳ قابل ضدعفونی و شستشو ۲ - یخچال ۹ فوت ۳ - میز کار به عرض اتاقک ۴ - روپوش و کلاه و چکمه (به تعداد کافی) ۵ - دستکش چرمی ضخیم یا ضد حریق ۶ - عینک محافظ چشم ۷ - اتوکلاو جهت استریل کردن وسایل(در انداره متوسط و قابل حمل) ۸ - پنس متوسط (دو عدد) ۹ - بن ماری (یک دستگاه) ۱۰ - سرنگ ۱-۵ سی سی یکبار مصرف استریل به مقدار کافی (با تاریخ مصرف) ۱۱ - سر سوزن شماره ۱۸ با طول یک اینچ جهت مخلوط کردن واکسن به حلال ۱۲ - دستمال کاغذی (به مقدار کافی) ۱۳ - سرنگ اتوماتیک ۱ سی سی (به تعداد کافی) ۱۴ - تانک ازت اضافی (۱عدد) ۱۵ - سر سوزن شماره ۲۲ با طول ۱۲ تا میلی لیتر (به تعداد کافی) ۲ - واکسن بیماری نیو کاسل Newcasttle disease vaccine واکسن های بیماری نیوکاسل در ایران به دو شکل زیر به مصرف می رسد : الف - واکسن های زنده :- ide Live . vaccine leofiliz از دو نوع B۱ و لاسوتا می باشند که هر دو نوع ویروس واکسن بوده از اینرو به علت حساس بودن در حفظ و نگهداری و کاربرد آن باید دقت فراوان مبذول داشت و دقیقا برابر دستورالعمل موسسه سازنده اقدام کرد . ب - واکسن کشته : Inactivated vaccine ویروس بکار رفته در این نوع واکسن غالبا B۱ ، لاسوتا و ۷۴ بوده و غیر فعال می باشند . مصرف این نوع واکسن متعاقب مصرف واکسن های زنده نیوکاسل در گله های گوشتی ، مادر و تخمگذار تجارتی جهت افزایش و یکنواختی عیار آنتی بادی بر علیه بیماریها بکار می رود . ۳ - واکسن گامبورو vaccine Bursal disease دو نوع واکسن گامبورو در ایران به مصرف می رسد . الف - واکسن زنده : freeze dried Live vaccine ویروس بکار رفته در ساخت واکسن از نوع Intermediate و مصرف آن در کلیه مناطق و در کلیه گله های پرورشی (مرغ) برابر دستورالعمل موسسه سازنده واکسن اجباری می باشد . جهت تعیین زمان مطلوب استفاده از این واکسن باید سطح ایمنی مادری ، میزان آلودگی منطقه و فارم و حدت ویروس بیماریزای منطقه را در نظر گرفت . ب - واکسن کشته : vaccine inactivated ویروس واکسن غیر فعال می باشد . مصرف این نوع واکسن در گله های مادر قبل از زمان تخمگذاری اجباری می باشد . ۴ - واکسن بیماری برونشیت عفونی : Infections Bronchitis vaccine دو نوع واکسن برونشیت عفونی در ایران به مصرف می رسد : الف - واکسن زنده : freeze dried Live vaccine ویروس بکار رفته در ساخت واکسن از سویه تخفیف حدت یافته ماساچوست (Massachusetts) می باشد و به دو شکل : الف - Mass Type - H۱۲۰ strain که ویروس واکسن تخفیف حدت بیشتری یافته و در سنین اولیه در طیور مصرف می شود . ب - Mass Type - H۵۲ strain که ویروس قوی تر بوده و برای تقویت ایمنی حاصل از واکسن H۱۲۰ در مرغان مادر و تخمگذار تجارتی مصرف می شود . در مناطق آلوده توصیه می شود واکسیناسیون در روزهای اول به صورت اسپری با قطرات درشت و یا قطره چشمی انجام گیرد . ب - واکسن کشته : Inactive vaccine ویروس بکار رفته در ساخت واکسن از سویه M۴۱ و غیر فعال می باشد (کشته) مصرف این واکسن در گله های مادر و تخمگذار تجارتی قبل از زمان تخمگذاری ضروری است . ۵ - واکسن بیماری لارنگوتراکئیت عفونی طیور Laryngotracheitis. vaccine Fowl. Live. virus freeze dried این واکسن از ویروس تخفیف حدت یافته و به صورت لیوفیلیزه تهیه می شود . مصرف این واکسن در مرغان مادر و تخمگذار تجارتی صرفا در مناطق آلوده (که وجود بیماری در منطقه به اثبات رسیده و با سابقه واکسیناسیون وجود داشته باشد) با توجه به دستورالعمل موسسه سازنده واکسن ضروری است . ۶ - واکسن بیماری آبله طیور Fowl.pox vaccine Live.virus.freeze.dried این واکسن از ویروس تخفیف حدت یافته و به صورت لیوفیلیزه تهیه می شود . مایه کوبی طیور بر علیه این بیماری در ایران در مناطقی که سابقه بیماری دارند با توجه به دستورالعمل سازنده واکسن اجباری و ضروری است . ۷ - واکسن بیماری آنسفالومیلیت طیور Encephalomyelitis. vaccine Avian Live virus freeze dried ویروس این واکسن زنده و در جنین تخم مرغ تکثیر یافته و به صورت لیوفیلیزه تهیه می شود مصرف این واکسن در گله های مرغ مادر قبل از تولید و در زمان تولک بری اجباری است . ۸ - واکسن بیماری کوریزای عفونی طیور Infection coryza vaccine (inactive virus) واکسن مذکور حاوی ۳-۲ سویه باکتری (غیر فعال) می باشد که برای پیشگیری از بیماری قبل از شروع تخمگذاری در گله بکار می رود . ۹ - واکسن بیماری سندروم کاهش تولید Egg drop. syndrom EDS, ۷۶ inactive. Vaccine واکسن مذکور غیر فعال بوده (Inactive) و جهت پیشگیری از بیماری سندروم کاهش تولید قبل از شروع مرحله تخمگذاری بکار گرفته می شود . ۱۰ - واکسن پاستورلوزیا وبای مرغان Fowl. cholera. vaccine inactive. vaccine واکسن مذکور غیر فعال vaccine Inactive. واکسیناسیون علیه بیماری در مناطق آلوده در اردک - بوقلمون - غاز و مرغ توصیه می شود . این واکسن توسط موسسه رازی و از سویه بومی پاستورلامولتوسیداتیپ A۱ تهیه می شود . توجه : در حال حاضر واکسن های کشته (Inactive) نیوکاسل +EDS,۷۶+ برونشیت عفونی + گامبورو (چهارگانه) به صورت مخلوط برای مصرف در مزارع مرغ مادر و مخلوط واکسن های کشته نیوکاسل + برونشیت عفونی EDS,۷۶+ + برای مصرف در مزارع پرورش پولت تخمگذار در نظر گرفته شده است . ۱۱- واکسن بیماری کوکسیدیوز طیور این واکسن حاوی چهار گونه بیماریزایی ایمریا (نکاتریکس - اسرولینا - ماکزیما) می باشد و به صورت آشامیدنی جهت مصرف در گله های مادر در نظر گرفته شده است . ۱۲ - واکسن بیماری آنفلوآنزای طیور (H۹N۲) این واکسن از سویه های جدا شده در ایران از سروتیپ (H۹N۲) و به شکل غیر فعال و به منظور استفاده در گله های طیور صنعتی ساخته شده است .