دستور العمل نحوه برخورد با گله هاى مشکوک و آلوده به آنفلوانزاى فوق حاد طیور (H5,H7 )
الف: تعاریف
1- واحد مشکوک:
واحد مشکوک به واحدى اطلاق میگردد که داراى علائم ذیل باشد.
1-1. انتشار ناگهانى بیمارى در گله
2-1. بیحالى شدید، پژمردگى و دور هم جمع شدن گله
3-1. کاهش شدید مصرف دان
4-1. افت ناگهانى و شدید تولید روزانه
5-1. شروع ناگهانى تلفات با روند افزایشى روزانه (در گله گوشتى تلفات بیش از 3%روزانه)
در این صورت لازم است اداره کل دامپزشکى استان نسبت به گزارش و نمونه بردارى و ارسال آن به سازمان دامپزشکى اقدام و عملیات بهداشتى – قرنطینه اى را برابر دستورالعمل هاى ارسالى اقدام نمایند.
2- کانون آلوده
کانون آلوده به کانونى اطلاق میگردد که نمونه هاى ارسالى با یکى از آزمایشات ذیل مورد تأیید قرار گیرد
1-2. جداسازى ویروس
2-2
3- منطقه آلوده
به منطقه اى اطلاق میگردد که حداقل یک کانون آلوده به تشخیص قطعى رسیده باشد در صورتیکه مرغداریهاى موجود (طیور صنعتى، سنتى) در این منطقه دچار تلفات فزاینده و یا افت تولید ناگهانى باشد. بدون انجام آزمایشات مربوطه همراه با نمونه گیرى تا شعاع 1 کیلومترى معدوم و تا شعاع 5 کیلومترى قرنطینه و در صورت وجود علائم معدوم خواهند شد و منطقه آلوده اعلام میگردد .بدیهى است در مرغداریها تا شعاع فوق بسته به شرایط نسبت به تخلیه یا معدوم سازى اقدام میگردد.
ب: اصول کلى
1- تشکیل اکیپ مراقبت فعال یا بیماریابى شامل دکتر دامپزشک و کاردان دامپزشک جهت بررسى و مراقبت بیمارى و اخذ نمونه
2- تشکیل اکیپ امحاء و معدوم سازى ویژه در هر شهرستان شامل دکتر دامپزشک، کاردان دامپزشک و چند کارگر( ترجیحاً از کارگرهاى همان مرغدارى بکار گرفته شوند)
3- تجهیز اکیپ مراقبت و امحاء و معدوم سازى به وسائل ایمنى شخصى از قبیل ماسک، عینک، چکمه، کلاه، لباس و ...)
4- توقف وسائط نقلیه در 500 مترى کانون بیمارى
5- قرنطینه کامل فارم و منع خروج از فارم بدون مجوز دکتر دامپزشک اکیپ امحاء و معدوم سازى
6- منع ورود افراد متفرقه به فارم
7- نصب تابلوى "منطقه مشکوک به آلودگى با ویروس آنفلوانزاى مرغى" درموارد مشکوک و نصب تابلوى " منطقه آلوده به ویروس آنفلوانزاى مرغى" در موارد تأیید شده در فاصله 500 و 100 مترى جاده منتهى به مرغدارى و همچنین نصب تابلو مبنى بر "واحد تحت کنترل قرنطینه " در درب ورودى به مرغدارى
8- معدوم و امحاء طیور گله آلوده، ضایعات و دان مصرفى در محوطه فارم و در عمق حداقل 5/2 مترى سطح زمین و حداقل یک متر بالاتر از سطح آب زیرزمینى باید باشد
9-سطح بستر قبل از سوزاندن یا کمپوست کردن، باید ضدعفونى شود
10- ویروس آنفلوانزا نسبت به بسیارى از ضدعفونى کننده ها خصوصاً نسبت به ترکیبات پراکسید ، فنلى، ترکیبات چهارتایى، گلوتارآلدئیدها و مواد قلیایى حساس است. که بسته به موارد مصرف انتخاب گردد.
11 - جلوگیرى از جوجه ریزى تا شعاع 5 کیلومترى از مرکز کانون آلوده تا اطلاع ثانویه و رفع ممنوعیت کانون
ج:آمادگى قبل از وقوع بیمارى:
1- تمام مواد و وسایل لازم بویژه وسائل حفاظت شخصى از قبیل لباس سراسرى، ماسک مخصوص، وسائل حفاظت چشم، دستکش و چکمه لاستیکى (یا پوشش پلاستیکى براى کفش) باید از قبل آماده باشد.
2- تهیه مواد ضدعفونى کننده مؤثر
3- نیروى انسانى آموزش دیده در حداقل ممکن (از ورود افراد متفرقه به محوطه عملیات جلوگیرى شود)
دفتر مبارزه با بیماریهاى طیور ، زنبور عسل و کرم ابریشم .
د: شیوه هاى اجرایى حذف گله آلوده:
1- ابتدا با شیوه مناسب باید کلیه طیور موجود را حتى المقدور در داخل سالن از بین برد. شیوه کشتن طیور با توجه به تعداد موجود گله صورت میگیرد. در مورد طیور بومى و تعداد کم با جابجایى گردن میتوان پرنده ها را کشت. در مقیاس بیشتر مى توان از گازCO2 و یا گاز خروجى از موتورهاى احتراقى و همچنین از فنوباربیتال سدیم استفاده کرد.
2- استفاده از گاز فرمالین پرمنگنات به نسبت 1:2 (20گرم پر منگنات + 40 سى سى فرمالین) همزمان با افزایش دماى سالن و جمع کردن جوجه ها در محوطه محدود داخل سالن اقدام گردد.
- گازCO2 به میزان 5/17 کیلوگرم در یکهزار متر مکعب در مدت زمان 30 دقیقه محیط را اشباع و در مدت زمان 15 دقیقه مرگ براى طیور اتفاق مى افتد
- فنوباربیتال سدیم (80 میلى گرم در 55 میلى لیتر) در طى چهار ساعت باعث عدم هوشیارى شده و با قرار دادن در کیسه هاى پلاستیکى خفه میشوند.
3- در حین کشتار گله بمنظور جلوگیرى از پراکنده شدن ضایعات، تمام درها و پنجره ها باید مسدود و تهویه ها خاموش شود.
4- از دسترسى پرندگان وحشى و جانوران موذى و همچنین حیواناتى نظیر سگ و گربه و ... در حین عملیات به فارم باید جلوگیرى شود.
5- از بین بردن مؤثر و فورى کلیه موادى که قابل ضدعفونى کردن نیستند از قبیل پرنده هاى مرده، تخم مرغ، بستر، کود، لاشه هاى تازه و منجمد، ابزار وسایل پس از قرار دادن آنها در کیسه هاى پلاستیکى غیر قابل نفوذ ضرورى است.
6- از بین بردن ضایعات با شیوه هاى دفن کردن، کمپوست کردن و یا سوزاندن صورت میگیرد. بهترین شیوه براى کود و بستر و دان کمپوست کردن بهمراه هیدروکسید کلسیم (آهک زنده) است فبل از جابجایى کود و دان جهت کمپوست یا دفن کردن باید سطح بستر را ضدعفونى و آنها را در کیسه هاى پلاستیکى غیر قابل نفوذ قرار داد.
ارزانترین شیوه براى معدوم نمودن و امحاء لاشه طیور و دفن کردن آنها پس از قرار دادن در کیسه پلاستیکى غیر قابل نفوذ فاصله در عمق حداقل 5/2 مترى از سطح زمین و حداقل یک متر بالاتر از سطح آب میباشد در این خصوص حداقل حمل و نقل باید انجام شده و در نزدیکترین فاصله به آشیانه ها در داخل مرغدارى دفن شوند.. بدیهى است براى لایه زیر لاشه ها و لایه روى لاشه ها از آهک زنده استفاده میشود. بعد از دفن یا کمپوست مواد دفعى باید بگونه اى پوشانده شوند که هیچ حیوانى اعم از پرندگان و سگ و ... به آن دسترسى نداشته باشد. در صورت امکان سوزاندن لاشه ها در گودالهاى حفر شده صورت گیرد.
7- بستر و دان کمپوست شده حداقل تا 60 روز و لاشه هاى دفن شده حداقل 4 ماه دستکارى نشود.
8- پس از دفن لاشه ها و سایر وسایل غیر قابل ضدعفونى مثل لوازم کاغذى و چوبى، و نیز کمپوست کردن بستر، شستشو و ضدعفونى کردن ساختمان و وسائل موجود با ضدعفونى کننده هاى وسیع الطیف مؤثر الزامى است قبل از ضدعفونى کردن، برس زدن، شستشو با مواد پاک کننده بمنظور حذف مواد آلى از سطوح آشیانه، لوازم وسائط نقلیه باید انجام شود. توجه ویژه اى به رفع آلودگى سالن از بستر مبذول گردد. بخاطر داشته باشید که ویروس آنفلوانزا 35 روز در 4 درجه سانتیگراد و 104 روز در کود زنده میماند.
9- ویروس آنفلوانزا ممکن است از طریق لباس، کفش، قفس حمل طیور، شانه تخم مرغ، کیسه دان منتقل شود لذا 0وسائل فوق باید ضدعفونى شود و در صورتیکه قابل ضدعفونى نیست معدوم شود استفاده از ضدعفونى کننده هاى مؤثر بشکل آئروسل بویژه براى ضدعفونى کردن هواکش ها و ابزارهاى مشابه مناسب است براى ضدعفونى کردن لوازم برقى باید از گاز فرمالدئید استفاده شود.
و: سایر اقدامات:
- اکیپ مذکور باید از وسائل محافظت کننده مثل ماسک هاى تنفسى، عینک، لباس سرتاسرى، دستکش و چکمه لاستیکى استفاده کند و لوازم و وسائل در صورت آلودگى شدید معدوم شوند در غیر اینصورت در پایان عملیات ضدعفونى شود.
- تعویض کامل پوشش کلیه افراد اعم از پرسنل اکیپ، پرسنل فارم در محل فارم همراه با شستشوى مناطقى از بدن که فاقد پوشش میباشد با آب و مواد ضدعفونى و پاک کننده و دوش گرفتن افراد مزبور در اولین فرصت
- ضدعفونى وسیله نقلیه مرغدار- اکیپ و ...
- ضدعفونى خانه هاى کارگرى، دفتر فارم و ...
- تهیه صورتجلسه مربوط به معدوم سازى و دفع لاشه و ضایعات آن بطور کامل
- اخذ تعهد کتبى مبنى بر عدم تماس کلیه افرادیکه در تماس با فارم آلوده بوده اند حداقل بمدت 3 روز با کلیه واحدهاى غیر آلوده مرتبط با صنعت طیور RT-PCR
3-2 . HI در صورت لزوم با دو نوبت نمونه گیرى و آزمایش سرمى با فاصله 14-10 روز
بدیهى است در اولین کانون، جداسازى ویروس ضرورى است و در موارد بعدى کانون، مثبت بودن در RT-PCR یا HI کفایت میکند
|