|
راه‌های مقابله، مصون‌سازی و درمان آنفلوانزای مرغی
آنفلوانزای مرغی که با وجود اختصاص داشتن به گروه پرندگان، از سال ۱۹۹۷ بعنوان یک نوع مشاهده شده در انسان‌ها نیز به ثبت رسیده است. اصولا ویروس‌های بیماری آنفلوانزا بر اساس میزان خطر به انواع Aبسیار کشنده، Bبا تاثیرگذاری سخت و متوسط و Cبا تاثیرگذاری خفیف تقسیم می‌شوند. نوع سوم اصولا در انسان مشاهده می‌شود، در دو نوع نخست موارد ابتلا در انسان‌ها، پرندگان، خوک، اسب، نهنگ و فک نیز دیده شده‌است. انوع ویروس‌های کشنده Aنیز به انواع ( Hemagglutinin (HAبا ۱۵زیر گروه و( Neuramindase (NAبا ۹زیر گروه شناخته می‌شوند که می‌توانند با یکدیگر تلاقی داشته باشند و ویروس‌های زیر گروه دیگری را ایجاد کنند. از میان انواع کشنده، ,H1N1 ,H1N2 H1N3انواع اختصاصی انسان، H7N7و H3N8انواع کشنده اسب می‌باشد و ۱۵نوع کشنده برای پرندگان وجود دارد که مهمترین آنها H5N1یا آنفلوانزای حاد پرندگان است. در سال ۱۹۹۷نخستین مورد وجود ویروس H5N1در میان یک نفر از اهالی هنگ کنگ مشاهده شد و پیش از آن انتقال ویروس پرندگان تنها در میان خوک ها که یک حلقه حیوانی خطرناک محسوب می‌شوند، مشاهده شده بود. جامعه بشری در یک قرن اخیر سه بار در معرض اپیدمی آنفلوانزا قرار گرفته است و شیوع آنفلوانزای مرغی با توجه به آنکه می‌تواند خطرناکترین اپیدمی تاریخ را بوجود آورد، بشدت حساسیت برانگیز است. سال وقوع نام اپیدمی تلفات ویروس عامل -------------------------------------- ۱۹۱۸- ۱۹آنفلوانزای اسپانیایی ۵۰میلیون نفر H1N1
۱۹۵۷- ۵۸آنفلوانزای آسیایی ۱میلیون نفر H2N2
۱۹۶۸- ۶۹آنفلوانزای هنگ کنگی ۱میلیون نفر H3N2
در مورد ویروس آنفلوانزاهای نوع Aمسئله حساسیت برانگیز امکان تلاقی و امتزاج انواع اختصاصی حیوانات با انواع انسانی است که می‌تواند به تولید ویروس‌های مخرب منجر شود. نخستین مورد این جهش همان حادثه‌هنگ کنگ است که‌به مرگ ۶نفر از ۱۸مبتلای شناسایی شده منجر شد و بعد از آن نمونه‌هایی در هلند و کانادا نیز به ثبت رسید. به‌اعتقاد متخصصان با وجود بسیار خطرناک‌بودن ویروس آنفلوانزای مرغی، نقطه امید بخش انتقال بسیار سخت آن به انسان است و با توجه به این شاخص مثبت در صورت رعایت موارد ایمنی و پیشگیری تا حد بسیار زیادی از خطرهای این بیماری مهلک می‌تواند رفع شود. شیگرو اومی Shgero Omiیک مدیر منطقه‌ای سازمان بهداشت جهاتی تاکید دارد که آگاه‌سازی و افزایش مصون‌سازی فردی جوامع از بسیاری اقدام‌های درمانی و واکسیناسیون بهتر و موثرتر است. در شرایطی که تنها ۸۰۰کشته بیماری سارس در سال ۲۰۰۳حدود ۳۰میلیارد دلار به‌کشورهای‌آسیای جنوب شرقی خسارت وارد کرد، کارشناسان اقتصادی می‌گویند خسارت‌های یک اپیدمی آنفلوانزای مرغی می‌تواند به ۵۰۰میلیارد دلار در کشورهای پیشرفت و ۱۰۰تا ۲۸۳میلیارد دلار در کشورهای آسیایی منجر شود. ابتلاء، واکسیناسیون و درمان
---------------------------
اصولا دوره نهفتگی بیماری آنفلوانزای مرغی ۱تا ۵روز پس از ورود آن به بدن بیماری است و نخستین علایم آن در مرغ‌ها تورم چشم وشکل بهم ریخته پر و بال و گوشه‌گیری است. در مورد انسان‌ها اصولا این بیماری با تب زیاد و سرفه و ضعف و با تورم جگر سیاه دوره ظهور اصلی آن شروع می‌شود و باید بسرعت به اقدام‌های درمانی پرداخت. مقایسه نشانه‌های بالینی آنفلوانزای مرغی و انسانی
نشانه آنفلوانزای انسانی آنفلوانزای پرندگان
--------------------------------------------------
تب خفیف ۳۸تا ۴۰درجه
سردرد بندرت بسیار شدید و سخت
درد عضلانی تا حدی بسیار سخت و شدید
احساس خستگی تا حدی دایمی ، تا سه هفته
گرفتگی بینی اغلب گاهی
عطسه اغلب گاهی
گلودرد معمولا گاهی
گرفتگی سینه متوسط بسیار شدید و دردناک
استفراغ بهیچ وجه گاهی
ویروس آنفلوانزای مرغی تا هفته‌ها در سطح‌های آلوده باقی می‌ماند و امکان ۴روز زندگی در آب و دمای تا ۳۰درجه زیر صفر را دارد. مرگ ویروس در شرایط اطمینان بخش در صورت پخته شدن گوشت بمدت ۳۰دقیقه در دمای ۷۰درجه سانتیگراد حاصل می‌شود. آنفلوانزای مرغی اصولا فاقد واکسن خاصی است. در مورد این بیماری دو نوع واکسن در حال طی مراحل آزمایشی است اما زمان اثبات نتیجه بخشی و تولید انبوه آن هنوز مشخص نیست. دارو و درمان ------------------------------------- در بخش دارویی اصولا دو نوع دارو علیه ویروس H5N1شناسایی شده‌است . گروه نخست داروهایی مانند Amantadineو Rimantadineهستند که بر اثر استفاده نامطلوب و نامنظم در چین هماکنون بعنوان یک داروی بی‌اثر یا اصولا کم‌اثر در برابر این بیماری شناخته می‌شوند. گروه دوم داروهایی موسوم به Zanamavir(با نام تجارتی (Relenzaو ) Oseltamivirبا نام تجارتی (Tamifluهستند که داروی نخست تا حدی خود را آسیب پذیر نشان داده و داروی دوم با وجود گران‌بودن ( هر قرص ۸دلار)بعنوان تنها داروی موثر در برابر بیماری شناخته می‌شود. مواد قرص‌های Tamifluبه‌محاصره ویروس و جلوگیری از تماس آن با سلول‌های بیماری اقدام می‌کنند و معمولا میزان مصرف افراد مبتلا ۷۵میلی گرم در یک دوره ۵روز و روزی ۵قرص می‌باشد. علاوه بر این هنگام ابتلا هر فرد ، کسانی که هم‌نشین بوده‌اند، به هریک در یک دوره هفت روزه، هر روز یک قرص داده می‌شود. مسئله‌نگران‌کننده‌در مورد این دارو، مقاومت برخی‌از انواع ویروس آنفلوانزای مرغی در برابر دارو است و از سوی دیگر مشخص نیست که در صورت جهش ژنتیکی این ویروس پس از تلاقی با ویروس‌های کشنده آنفلوانزای انسانی ، باز هم در برابر آن تاثیرپذیر باشد. به هرحال کارشناسان جهانی امور درمان تاکید دارند که کشورهای جهان برای احتیاط حداقل برای استفاده ده درصد جمعیت خود، مقدار کافی از داروی تامیفلو را ذخیره کنند. هم اکنون علیه این بیماری در انگلیس برای ۱۵میلیون نفر، فرانسه برای ۲۰میلیون، استرالیا برای ۴میلیون نفر و آمریکا ۳۷میلیون نفر از این دارو ذخیره شده است. پزشکان تاکید دارند که افراد معمولی باید از خرید و انباشت این دارو در منازلشان خودداری کنند زیرا خوردن خودسرانه این دارو می‌تواند به مقاوم شدن ویروس منجر شود. علاوه بر آن ، مصرف دارو باید ظرف دو روز پس از ظهور علایم آشکار بیماری انجام شود و شناسایی‌بیماری و تجویز آن تنها از عهده‌پزشکان و آزمایشگاه‌های کارآمد و تخصصی برمی آید و مردم عادی چنین توان عملی ندارند. توصیه‌هایی برای مصون ماندن از آنفلوانزای مرغی
--------------------------------------------
- ویروس آنفلوانزا علاوه بر تنفس از راه‌های آب دهان، چشم، بریدگی‌ها و تماس‌های جنسی نیز امکان انتقال دارد و بهمین دلیل باید از وارد کردن هر گونه جسم یا دست آلوده به چشم و دهان خودداری و کودکان را از تماس با اشیای آلوده دوری کرد. - پزشکان هیچ توصیه‌ای را مهمتر از شستشوی مکرر دست و استفاده از ماسک تنفسی در مکان‌های آلوده، دور شدن از مناطق پرخطر مانند مرغ فروشی‌ها، مرغداری و تالاب‌های محل فرود پرندگان نمی‌دانند. - از خوردن غذاهایی مشکوک بخصوص از گوشت پرندگان که خود فرد نپخته و یا به بهداشت آشپز اطمینان ندارد، خودداری شود. - دست دادن با دیگران در مناطق بحرانی یک رفتار تاحدی پرخطر محسوب می‌شود و نیز نباید در آب‌هایی که پرندگان وحشی در آن فرود دارند، به شنا پرداخت. - خواب کافی، غذای مناسب و بهداشت فردی یک عامل مهم مقاوم‌سازی طبیعی بدن در برابر بیماری است هر چند واکسن‌های معمولی آنفلوانزا نیز تا حدی مقاومت بدن را در برابر آنفلوانزای مرغی بیشتر می‌کنند. - تنها راه از بین‌بردن پرندگان آلوده ، خفه کردن و دوری از سربریدن آنها و ریختن اجساد در چاله‌های آهک است. - بازارهای سرباز فروش پرندگان زنده‌محل بسیار خطرناکی محسوب می‌شوند زیرا علاوه بر امکان وجود پرندگان بیمار، برخی پرندگان مشکوک به بیماری مانند گنجشک نیز با آنها تماس برقرار می‌کنند و امکان شیوع بیماری وجود دارد. اقدام‌هایی مانند جنگ خروس‌ها و ذبح خیابانی مرغ‌ها نیز از عواملی است که می‌تواند محیط اطراف این مکان‌ها را به خون و گردو خاک آلوده دچار کند. گرد و خاک حاصل از مدفوع خشک شده تقریبا خطربارترین ماده در این مکان‌ها محسوب می‌شود. - جمع‌آوری مرغ‌های آلوده‌و مشکوک خط مقدم‌مبارزه بابیماری شناخته می‌شود و پس از آن یا به واکسیناسیون مرغی، تعطیل بازارهای محلی زنده فروش ، مبارزه با قاچاق مرغ ، قطع برنامه‌های جوجه‌کشی تا رفع بحران و قطع واردات مرغ و تخم مرغ اقدام کرد. - کود ، هوا ، مدفوع ، غذای آلوده، آب، انواع وسایل جامد و لباس بعنوان ناقل محسوب می‌شوند اما هیچ نشانه‌ای از آلوده‌زایی غذایی که تمام قسمت آن در دمای بالا پخته شده باشد، وجود ندارد. - استفاده از دستمال‌های آغشته به الکل در تمام طول روز یک راه معجزه آسای مصون ماندن از هر نوع آنفلوانزا است و بهتر از هر روش گندزدایی تاثیر خود را نشان داده است. - نباید از هر گونه خوراکی که با تخم مرغ خام مانند سس ها و بستنی تهیه می‌شود، در صورت عدم اطمینان به تولیدکننده استفاده کرد
منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی -آرمان سیف اللهی
|
