|
آنفلوآنزای مرغی از دیروز تا امروز
آنفلوآنزای مرغی بیماری مسری در پرندگان است که توسط ویروس Aآنفلوآنزا ایجاد می‌شود و مرغهای مهاجر و مرغهای وحشی مخزن طبیعی ویروس‌های Aاین بیماری هستند. ویروس آنفلوآنزای مرغی به طور طبیعی فقط پرندگان و خوک‌ها راآلوده می‌کرد اما از سال ۱۹۵۹میلادی ویروس‌های زیرگونه‌های H5و H7و H9از مانع گونه‌های خود گذشتند و انسان‌ها را در وضعیت مختلف آلوده کردند. در واقع از میان ۱۵زیرگونه اصلی ویروس آنفلوآنزای Aفقط نژادهای زیرگونه‌های H7،H5و H9بیماری شدیدا عفونی آنفلوآنزای مرغی راایجاد می‌کند که بسیار مسری است و نه تنها درگونه‌های پرندگان آسیب پذیر شدیدا کشنده است بلکه انسان‌ها را نیز هلاک می‌کند. اکثر ویروس‌های آنفلوآنزای مرغی که انسان‌ها را متاثر می‌سازد علایم خفیف تنفسی یا التهاب ملتحمه ایجاد می‌کنند به استثنای نژاد H5N1که بیماری بسیار شدیدی توام با مرگ و میر زیاد در سال‌های ۲۰۰۴،۲۰۰۳،۱۹۹۷ایجاد کرد. ایتالیایی‌ها شاید نخستین کسانی بودند که حدود صد سال پیش آنفلوآنزای مرغی را به خوبی شناختند و به آن عنوان طاعون مرغی داده بودند. مرغ‌ها و بوقلمون‌ها به همه‌گیری بسیار حساس هستند و تماس مستقیم یا غیر مستقیم پرندگان اهلی با ماکیان آبی آلوده یکی از عوامل فراگیر شدن بیماری آنفلوآنزا شناخته شده است. بازار پرندگان زنده نیز نقش مهمی در انتشار اپیدمی دارد. پرندگانی که بعد از آلوده شدن زنده می‌مانند حداقل برای ۱۰روز ویروس را از طریق دهان و مدفوع دفع می‌کنند و بنابراین زمینه انتشار بیشتر را فراهم می‌کنند. اردک‌ها برخلاف مرغ‌ها به این ویروس‌ها مقاوم هستند و می‌توانند ناقل بدون علامت این ویروس‌ها باشند، بنابراین به انتشار بیشتر آنها کمک می‌کنند. مطالعاتی که نمونه‌های ویروس را طی زمان بررسی کرده است نشان می‌دهد که H5N1بطور فزاینده‌ای برای پستانداران ، بیماری‌زا می‌شود و اکنون نیزاز قبل مقاوم‌تر شده است و در محیط تا چندین روز باقی می‌ماند. در صورت مشاهده یک مورد از نشانه‌های آنفلوآنزای مرغی در هر مرغداری تمام مرغهای این مرغداری باید برای جلوگیری از گسترش بیماری معدوم شوند. درباره شیوع این بیماری همواره بیم آن می‌رود که اگر سازمانهای ذیربط خسارت وارده به مرغداران را جبران نکند، آنان از دادن اطلاعات درباره آلودگی مرغهای خود به سازمان دامپزشکی خودداری می‌کنند و این امر به گسترش بیماری می‌انجامد. موج جدید شیوع بیماری آنفلوآنزا مرغی
از حدود سال ۲۰۰۳میلادی که شیوع جدید آنفلوآنزای مرغی در جهان آغازشد در کشورهای آسیایی چندین نفر فوت کردند و بیش از ۱۰میلیارد دلار خسارت برجا ماند. شیوع غافلگیرکننده این بیماری وحشت خاصی را درسراسر جهان حاکم کرد ،این بیماری پس از شیوع در خاوردور رفته رفته به سمت غرب حرکت کرد و در روسیه و اروپا نیز پرندگان مبتلا به آن مشاهده شده‌اند ازاین رو نگرانی‌های فزاینده‌ای کشورهای مختلف جهان را دربرگرفته است. سازمان بهداشت جهانی، تایلند و آمریکا با ایجاد شبکه ارتباطی برای اتخاذ استراتژی‌های لازم در مبارزه هماهنگ بابیماری آنفلوانزای مرغی‌موافقت کرده اند. مقامات ارشد بهداشتی آمریکا و تایلند و سازمان بهداشت جهانی طی نشستی بر لزوم شرکت و همکاری‌های بین‌المللی در زمینه مبارزه با آنفلوانزای مرغی تاکید و خواستار اتخاذ راهکارهای مشترک از طریق شبکه ارتباطی با یکدیگر در این زمینه شدند. بروز آنفلوانزای مرغی در ترکیه مرغداریهای دو شهر شمال غربی این کشور را که مربوط به بخش بزرگ صنایع مرغداری بعد از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۰ میلادی بود و آماده صدور گوشت سفید به اروپا می‌شد، غافلگیر کرد. بروز این بیماری در ترکیه، بخش بزرگ مرغداری دراین کشور را که منبع درآمدی برای حدود دو میلیون نفر از جمعیت این کشور است و ارزش افزوده‌ای برابر ۲/۵میلیارد دلار در سال دارد، با مشکل جدی روبه‌رو کرد. این در حالیست که کمیسیون اتحادیه اروپا نیز ممنوعیت واردات طیور از ترکیه را تشدید کرده است. در پی مشاهده نشانه‌های آنفلوانزای مرغی در منطقه "مانیاس" در شمال غرب ترکیه هزاران قطعه بوقلمون در این منطقه با گازهای سمی نابود شدند. به نظر کارشناسان این بیماری از آسیا و چین از طریق مهاجرت پرندگان مهاجر وحشی به ترکیه منتقل شده است. درالجزایر ترس از شیوع این بیماری، طرح ملی "شناسایی، پیشگیری و مبارزه با آنفولانزای مرغی" را دردستور کار دولتمردان قرار داد. یک مقام بخش پیشگیری وزارت بهداشت، مراکز درمانی الجزایر گفت این طرح با هدف جلوگیری از پیشروی این بیماری به کشور و شناسایی فوری موارد احتمالی ابتلا به این بیماری کشنده تدوین شده است. مجارستان به دلیل نگرانی از سرایت بیماری آنفلوآنزای مرغی که در رومانی مشاهده شده، ورود طیور، احشام زنده و هرگونه مواد گوشتی از این کشور را ممنوع اعلام کرد. در برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا چون اتریش و لهستان نیز در اقدامی مشابه واردات طیور از رومانی را ممنوع کردند. پس از کشف نخستین موارد احتمالی آنفلوآنزای مرغی در رومانی و ترکیه، آلمان نیز اعلام کرد برای مقابله با این بیماری ستاد کشوری بحران تشکیل می‌دهد. این در حالیست که کمیسیون اتحادیه اروپا نیز ممنوعیت واردات طیور از ترکیه را تشدید کرده است. دولت فرانسه نیز با توجه به شیوع آنفلوانزای مرغی در اروپااقدامات پیشگیرانه بعمل آورد و خواستار واکنش کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای بررسی راهکارهای مقابله با این بیماری شده است. ایران و آنفلوآنزای مرغی
از آنجایی که ایران زیست‌گاه زمستانی بسیاری از گونه‌های پرندگان مهاجر است همواره احتمال مواردی از بیماری خطرناک آنفلوآنزای مرغی که قابلیت انتفال به انسان را نیز دارد، وجود دارد. مناطق شمالی‌ایران نخستین بخش از ایران خواهد بود که احتمال شیوع آنفلوآنزای مرغی در آنجا وجود دارد. دراین منطقه باسردشدن هوا پرندگان مهاجر مناطق "سیبری" و کشورهای شمالی مکان‌هایی درایران را که جنبه تالابهای بین‌المللی داشته‌برای فرود واسکان‌انتخاب می‌کنند بویژه دراستان‌هایی مانند چهارمحال و بختیاری. پرندگان مهاجر که تعداد آنها هرساله به هزاران قطعه می‌رسد از نوع "حواصیل ،اردک، لک لک و مرغابی" است . این پرندگان یک ماه‌در تالابهای یادشده مانده سپس به طرف استانهای گرمسیری کشور و زیستگاه‌های استان خوزستان کوچ می‌کنند . با توجه به شیوع بیماری آنفلوآنزای مرغی درکشورهای همسایه، می‌توان توصیه کرد که مردم از شکار پرندگان مهاجر در استان‌هایی مانند چهار محال و بختیاری و خوزستان خودداری کنند. با شیوع بیماری آنفلوآنزای مرغی سازمان دامپزشکی ایران در یک اقدام پیشگیرانه نزدیک به ۴۵هزار قطعه مرغ بومی در حاشیه مرزی شمال غربی کشور (مرز ایران باترکیه) به‌عمق ۱۰کیلومتر را معدوم کرد. مسولان این سازمان می‌گویند این اقدام با هدف کنترل و تشدید اقدامهای پیشگیرانه در سراسر کشور در خصوص مقابله با بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان (آنفلوآنزای مرغی ) صورت گرفته است. سازمان دامپزشکی براساس نمونه‌گیریهای صورت گرفته از واحدهای صنعتی و سنتی، اعلام کرد تاکنون موردی دال برتایید وجود آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان ( (H5N1در کشور مشاهده نشده است. درهمین راستا کارشناسان براین باورند که شاید یکی از مهمترین عوامل عدم آلودگی کشور به آنفلوآنزای مرغی ، عدم واردات این فرآورده باشد که مزیت بزرگی برای کشور است. کارشناسان برای جلوگیری از شیوع ویروس آنفلوآنزای مرغی کنترل شدید درباره افراد و کالاها درخروجی‌ها ومرزهای کشور را ضروری می‌دانند و می‌گویند که عدم مشاهده این بیماری درکشور حاصل درایت متخصصان و تلاش‌های فراوان همه سازمانها، نهادها و دست اندرکاران بوده است. متخصصان با شیوع این بیماری درترکیه،تدابیر مسوولان استان آذربایجان غربی و استانهای غربی کشور را یادآورشده عنوان کردند که برای جلوگیری از انتقال و شیوع احتمالی این بیماری درکشور باید همه اقدامات پیشگیرانه صورت گیرد. به گفته کارشناسان از آنجایی که اهمیت موضوع بسیار زیاد بوده بهتر است موضوع به صورت یک طرح ملی در سراسر کشور مورد توجه قرار گیرد. کارشناسان درهمین حال مسوولیت سنگین رسانه‌های همگانی را یادآورشده ، معتقدند که برای اجرای طرحی ملی در کشور رسانه‌ها باید به برنامه‌های گسترده توجیهی و تبلیغی برای آشنایی بیشتر دست‌اندرکاران و نیز مردم توجه و آن را دردستور کار خود قرار داده و با طرح همگام باشند .
|
