|
مرغ همسایه آنفلوآنزایی است!
| |
 حالا پس از گاوها نوبت به مرغها رسیده که جان آدمی را به لب برسانند. پس از جنون گاوی که برای اولین بار در اروپا شیوع پیدا کرد، تا زمانی که نخستین مورد از آنفلوآنزای مرغی ، سال 1997در شرق آسیا هنگ کنگ در انسانی مشاهده نشده بود، تصور می شد این بیماری مختص پرندگان است.
تاکنون بیش از 150نفر در دنیا بر اثر ویروس H5N1به بیماری آنفلوآنزای مرغی مبتلا شده اند، اما متخصصان همچنان معتقدند سرایت این ویروس از پرندگان به انسان نادر است و تنها در مواردی که تماس نزدیک وجود داشته باشد رخ می دهد.
به هر حال یک واقعیت امیدوارکننده در مورد این بیماری وجود دارد: پیشگیری و رعایت اصول بهداشتی ، راه جلوگیری از ابتلا. پرندگان هم مانند انسان و دیگر گونه ها در مقابل آنفلوآنزا آسیب پذیرند. 15نوع مختلف آنفلوآنزای مرغی وجود دارد. واگیرترین انواع آن که معمولا در پرندگان مهلک است ، H5و H7هستند. ویروسی که هم اکنون باعث نگرانی شده ، نوع کشنده H5N1است.
پرندگان وحشی مهاجر، بویژه مرغابی ، ناقلان طبیعی این ویروس ها هستند، اما خود بندرت دچار عفونت و بیماری می شوند. انسان از طریق تماس نزدیک با پرندگان زنده و بیمار مبتلا می شود. پرنده ویروس را از طریق فضولات دفع می کند. مدفوع خشک و پودر می شود. سپس از طریق تنفس و استنشاق به بدن انسان راه پیدا می کند.
علایم آنفلوآنزای مرغی در انسان شبیه دیگر انواع آنفلوآنزاست : تب ، گلودرد و سرفه ، کسالت ، آبریزش بینی ، تنگی نفس ، تپش قلب ، بدحالی ، ضعف عمومی و اسهال.
پرسش مهمی که در این خصوص وجود دارد، این است که آیا این بیماری قابل انتقال از انسان به انسان است؟ به گفته کارشناسان هنوز در نوع جهش یافته و خطرناک این ویروس که احتمال اپیدمی گسترده آن وجود دارد چنین موردی مشاهده نشده است ؛ اما در یک مورد در تایلند، نشانه های انتقال احتمالی ویروس از یک دختر بیمار به مادرش که او نیز درگذشت ، وجود داشت ، ولی خاله این دختر که او نیز آلوده شده بود، شفا یافت.
متاسفانه هنوز واکسنی صددرصد موثر برای جلوگیری از ابتلای انسان به ویروس آنفلوآنزای مرغی وجود ندارد، اما نمونه های آزمایشی که از انسان در مقابل H5N1 محافظت کند در مرحله تولید است. خطر آنفلوآنزای مرغی در کشور ما وقتی جدی شد که پرندگان مهاجر سیبری در فصل پاییز به تالاب های شمالی کشور کوچ کردند.
سوغات این پرندگان برای روسیه و کشورهای حاشیه خزر، آنفلوآنزای مرغی بود. این خطر وقتی بیشتر شد که ترکیه و عراق نیز با این بیماری گریبانگیر شدند.
به این ترتیب معدوم سازی طیور تا شعاع 10کیلومتری مرزهای شمالی و غربی کشور انجام شد. وزارت بهداشت ، سازمان دامپزشکی و محیط زیست با مشاهده موارد مشکوک در هر منطقه نسبت به نمونه برداری و معدوم سازی طیور بومی اقدام می کردند تا این که آزمایش قوهای مرده در تالاب انزلی مثبت از آب درآمد.
این همان اتفاقی بود که خبر رسیدن آنفلوآنزای مرغی به ایران را تایید می کرد. کارشناسان معتقدند تهدیدی که از سوی این بیماری برای کشورها وجود دارد درباره حیوانات و اقتصاد است تا سلامت همگانی ، به همین دلیل در صورت تعجیل در پیشگیری می توان امیدوار بود خطری سلامت انسان ها را تهدید نکند.
هر چند مدیر گروه علمی مطالعه آنفلوآنزای اروپا معتقد است هیچ کشوری برای مبارزه با آنفلوآنزای مرغی به اندازه کافی قوی نیست ، اما نتیجه بازدید کارشناسان سازمان های جهانی بهداشت و فائو از ایران نشان داد برنامه های کشور در این خصوص شفاف و راهگشا خواهد بود.
پیشگیری مسوولان برای جلوگیری از شیوع این بیماری در کشور علاوه بر معدوم سازی ، نمونه برداری ، آموزش همگانی با کنترل مرزهای کشور و رفت و آمد مسافران هم همراه بود، اما به هر حال کنترل آمد و رفت پرندگان مهاجر امکان پذیر نبود. این همان مساله ای بود که ممنوعیت شکار و خرید و فروش پرندگان و طیور را از سوی کارشناسان به دنبال داشت.
وزارت بهداشت نیز در اطلاعیه هایی نسبت به خرید و فروش و مصرف هرگونه پرنده و طیور شکار هشدار داد.
آنها در یک قدمی آنفلوآنزا
کارگران مراکز پرورش ماکیان ، فروشندگان حیوانات بویژه پرندگان زنده ، آشپزها و مشاغل مشابه ، دامپزشکان و کارگران کشتارگاه های طیور، کارکنان آزمایشگاه هایی که نمونه های ویروسی را بررسی می کنند، افراد ساکن در مناطق آلوده ، تماس با افراد آلوده حتی در حد صحبت کردن با فرد مبتلا و تماس کمتر از یک متر با پرندگان مرده یا زنده افرادی هستند که بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنفلوآنزای مرغی اند.
به این ترتیب افرادی که سابقه تماس مشکوک با افراد یا ماکیان آلوده را در 7روز پیش از بروز علایم داشته باشند در صورتی که دچار یکی از علایم سرفه ، گلودرد، تنگی نفس و... همراه با تب شوند باید برای کنترل و مراجعه به پزشک اقدامات لازم را انجام دهند.
زمانی برای مرگ قوها
اولین مورد از آنفلوآنزای مرغی در ایران با مثبت شدن آزمایش قوهای مرده از تالاب انزلی تایید شد. 153قطعه قو در 2قسمت از تالاب انزلی از بین رفته بودند که آزمایش آنها نشان داد به آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان آلوده بودند.
چند روز بعد وزیر بهداشت از کنترل ویروس آنفلوآنزای مرغی در تالاب انزلی خبر داد. به گفته لنکرانی ، تمام آزمایش های بعدی این منطقه منفی بوده و در واحدهای صنعتی و خانگی هیچ موردی از این بیماری وجود ندارد.
وزیر بهداشت در ادامه گفته بود: وزارت بهداشت در این زمینه مراقبت و بیماریابی فعال دارد، یعنی وضعیت تمام افرادی که به نوعی با این ویروس ها تماس داشتند بررسی و تیمی از وزارت بهداشت در آن منطقه مستقر شده و هیچ موردی مشاهده نشده است.
در عین حال فرمانده مرزبانی نیروی انتظامی نیز از کنترل شدید تردد انسانی و ممنوعیت واردات طیور و فرآورده های آن در دروازه های مرزی کشور خبر داد: مرزبانان با همکاری سازمان بهداشت محلی ، بروشورهایی برای آگاه سازی و اطلاع رسانی در مناطق پر جمعیت مرزی توزیع کرده اند.
سردار شریعتی فرد همچنین به هموطنان توصیه کرده بود که از تردد غیرضروری به کشورهای همجوار بویژه ترکیه خودداری کنند و در صورت مشاهده هرگونه مورد مشکوک (عوامل انسانی و طیور) بلافاصله مراتب را به سازمان های بهداشتی اطلاع دهند.
آنفلوآنزای مرغی یک پا ندارد
هر چند آنفلوآنزای مرغی بیماری خطرناکی است و احتمال مرگ فرد مبتلا شده زیاد است ، اما راههای پیشگیری و جلوگیری از ابتلا هم راحت و قابل اجراتر از آن است که شایعه اپیدمی شدنی این بیماری را باور کنیم.
عضو کمیته کشوری مبارزه با آنفلوآنزای مرغی نیز با تایید این مطلب معتقد است : تاکنون هیچ مورد ابتلای آنفلوآنزای پرندگان در انسان از طریق خوردن مرغ و فرآورده های آن گزارش نشده است.
دکتر مردانی توصیه می کند: در مناطقی که مورد آنفلوآنزای پرندگان مشاهده شده است ، الزاما بایستی فرآورده های مرغی در 70درجه سانتی گراد دست کم 20دقیقه جوشانده شوند تا در صورت آلودگی ، ویروس از بین برود.
براساس اعلام کارشناسان سازمان بهداشت جهانی نیز خوردن گوشت مرغ پخته خطری ندارد و تنها کسانی که در کشتار و آماده سازی گوشت مرغ دست دارند با خطر ابتلا مواجهند. با این حال سازمان بهداشت جهانی برای محکم کاری توصیه می کند گوشت با دمای دست کم 70درجه سانتی گراد پخته شود و تخم مرغ نیز باید کاملا پخته مصرف شود.
توصیه به افراد در معرض ابتلا
کارشناسان درخصوص اقدامات پیشگیری و محافظتی برای افراد در معرض ابتلا به این بیماری در مراکز پرورشی ماکیان ، فروشندگان حیوانات و... توصیه می کنند:
استفاده از دستکش یک بار مصرف ، روپوش یا لباس آستین بلند، چکمه یا روکفشی یک بار مصرف ، عینک محافظ برای محافظت غشای مخاطی چشم ، کلاه و ماسک های یک بار مصرف ، معدوم کردن وسایل به طور مناسب پس از هر بار استفاده ، شستن دستها با آب و صابون به مدت 20ثانیه پس از استفاده از وسایل ایمنی یا هر گونه تماس مشکوک ، ضدعفونی کردن وسایل آلوده به خون و مایعات بدن بیماران مشکوک با هیپوکلرید سدیم یک درصد یا الکل 70درصد برای ضدعفونی کردن سطوح فلزی صاف و حرارت دادن مناسب به غذایی که از گوشت یا تخم پرندگان به دست می آیند.
مستوره برادران نصیری
baradaran@jamejamonline.ir
|
جام جم آنلاین - 2/12/84
|
