 کلزا
| گونه های روغنی جنس Brassica گونه های روغنی جنس Brassica توانایی بذور گونه های مختلف جنس براسیکا در جوانهزدن و رشد در دمای پائین باعث شده است این گونه ها بعنوان یکی از معدود گیاهان زراعی و روغنی زمستانه که آنها را در مناطق معتدل,ارتفتعات و در شرایط نسبتا خنک کشت کرده,مطرح باشند. کلزا گیاهی از خانواده چلیپاییان (Cruciferea) و جنس کلمیان(Brassica) است. پنج گونه از جنس براسیکا که در سطح جهان بعنوان دانه روغنی کشت میشوند عبارتند از: گونه کلزا (Brassica napus): این گونه کلزای معمولی است که عموما در اروپا و کانادا کشت میشود و در کانادا به کلزای آرژانتینی معروفاست زیرا برای اولین بار از آنجا به کانادا وارد شده است. دارای ارقام بهرا و پائیزه با عدد کروموزومی ۳۸ بوده و مهمترین گونه جنس براسیکا محسوب میشود. ارقام بهاره و زمستانه این گونه بعنوان منبع روغنی گیاهی کشت میگردد ولی ارقام زمستانه در شرایط مساعد معمولا پر محصولتر میباشند. در اروپا و چین اغلب از ارقام پائیزه استفاده میشود. در عرضهای جغرافیایی و ارتفاعات زیاد و در نقاطی که شانس بقای گیاه در زمستان کم است مانند غرب کانادا به اجبار از ارقام بهاره استفاده مسشود. بذور آن اغلب به رنگ سیاه بوده و در حالت طبیعی فرمهایی با بذور زردرنگ نیز وجود دارد بنظر میرسد رنگ زرد بذر با مقدار کمتر تانن در بذور و نازک تر بودن پوسته بذر ارتباط داشته و سبب میشود که میزان روغن و پروتئین بذر بیشتر م وقدار الیاف و فیبر کنجاله کمتر باشد. گونه شلغم روغنی(Brassica rapa): قبلا این گونه (B.campestris) نامیده میشد. در کانادا به کلزای لهستانی معروف است زیرا برای اولین بار از آنجا وارد کانادا شده است . این گونه یکی از گونههای بدون غده شلغم واقعی میباشد. ارقام بهاره و زمستانه این گونه با عدد کروموزومی برابر ۲۰بعنوان منبع روغن مورد کشت و کار قرار میگیرند. مقاومترین ارقام کلزا به سرما به این گونه تعلق دارد که در دماهای پائین از سرعت رشد نسبتا بالایی برخوردار میباشند. ارقام این گونه دارای بذور قهوهای یا زرد رنگ هستند. گونه خردل هندی(Brassica juncea): این گونه با عدد کروموزومی برابر ۳۶ را میتوان بوسیله رنگ بذور آن شناسایی کرد. این گونه دارای بذور قهوهای یا زرد رنگ میباشند. رقمهای با بذور قهوه ای رنگ بعنوان خردل قهوهای و رقمهای با بذور زرد رنگ بعنوان خردل زرد یا خردل شرقی شهرت دارند. خردل هندی بهاره است و با شرایط خشک سازگاری کامل دارد و نسبتا زودرس میباشد. گونه خردل سفید(Brassica hirta): این گونه با عدد کروموزومی برابر ۲۴ است. در اروپا به خردل سفید و در شمال امریکا به خردل زرد معروف است. این گونه در کشورهای مذکور به طور گسترده بعنوان چاشنی(ادویه) کشت میشود. بذر آن بزرگ و دارای رنگ زرد و روشن است. گونه خردل حبشی(Brassica Cartinata): این گونه با عدد کروموزومی برابر ۳۴ نسبتا کم رشد است. کشت و کار آن به فلات اتیوپی و نواحی همجوار آن در شرق آفریقا محدود میشود. بذور اینگونه بزرگ و غالبا سیاه رنگ هستند ولی فرمهای دارای بذور زردرنگ نیز وجود دارد. |+| نوشته شده توسط کشاورز در پنجشنبه ششم بهمن 1384 و ساعت 0:0 | یک نظر ترکیبات شمیایی کلزا ترکیبات شمیایی کلزا دانه کلزا(کانولا) دارای ۴۰تا۴۸ درصد روغن در دانه و ۳۸تا۴۵ درصد پروتئین در کنجاله میباشد و میزان رطوبت آن حدود ۵ درصد است. نسبت اسیدلینولئیک به اسیدلینولنیک در روغن کلزا تقریبا ۱:۲ میباشد که برای مصرف انسان نسبت متعادلی بشمار میرود. کنجاله کلزا حاوی ۱۳ درصد فیبر میباشد. وجود مقدار نسبتا زیاد فیبر در کنجاله یک عامل محدود کننده در استفاده از آن بعنوان خوراک دام محسوب میشود زیرا توان تولید انرژی در جیره غذایی را کاهش میدهد. پوسته کلزا تقریبا ۵/۱۶تا۵/۱۸ درصد وزن خشک دانه را تشکیل میدهد و ثابت شده است که رنگ پوست دانه کلزا با ترکیب شیمیایی دانه دذ ارتباط میباشد. آمینه اسید غیر ضروری ( گرم در صد گرم پروتئین خام) 3.18 هیستیدین 2.08 سیستئین 3.19 تیروزین 7.79 اسید اسپارتیک 4.41 سرین 20.81 اسید گلوتامیک 6.22 پرولین 4.6 گلیسین 4.53 آلانین 7.28 آرژنین آمینه اسیدضروری ( گرم در صد گرم پروتئین خام) ) 4.47 ایزولوسین 7.47 لوسین 6.6 لیزین 2.24 متیونین 4.67 فنیل آلانین 4.81 ترلولین ___ تریپتوفان 5.65 والین کلزا واحد عنصر یا ویتامین 0.63 % کلسیم 1.21 % پتاسیم 0.51 % منیزیم 1.02 % فسفر 0.85 % سولفور 5.7 ppm مس 49.2 ppm منگنز 68.2 ppm روی 141 ppm آهن 1.3 ppm مولیبدن __ ppm کبالت 1.1 ppm ویتامین E 9.5 ppm اسید پانتوتنیک 160 ppm نیاسین 6700 ppm کولین 5.2 ppm تیامین 5.8 ppm ریبوفلاوین 1.1 ppm بیوتین 2.3 ppm اسید فولیک 7.2 ppm پیریدوکسن ارتباط رنگ پوسته دانه کلزا با ترکیب شیمیایی دانه فیبرخام(%) پروتئین(%) روغن(%) رنگ دانه 13.7 39.3 39.9 قهوه ای تیره 11.5 41 42.2 زرد مایل قهوه ای 8.9 42.1 45.5 زرد |+| نوشته شده توسط کشاورز در دوشنبه سوم بهمن 1384 و ساعت 0:0 | نظر بدهید اهمیت اقتصادی,تکامل و اصلاح کلزا اهمیت اقتصادی,تکامل و اصلاح کلزا در یک تقسیم بندی کلی کلزا را به دو گروه اصلی تقسیم میکنند. گروهی که به کلزای صنعتی معروفند و گروهی که به کلزای خوراکی معروف میباشند. گیاهان جنس براسیکا بر حسب میزان اسیراروسیک ( اسید چربی که برای انسان و دام مضر است) به دو گروه عمده تقسیم میشوند. دسته اول که با علامت اختصاری (HEAR) مشخص میگردند روغن آنها بیش از ۵ درصد اسیداروسیک بوده و مصرف خوراکی ندارند . دسته دوم که با علامت اختصاری (LEAR) نامگذاری میشوند روغن آنها با کمتر از ۵ درصد اسیداروسیک مصرف خوراکی دارد. علاوه بر ماده مضر فوق یک ماده مضر دیگر در کنجاله و علوفه کلزا به نام گلوکوزینولات وجود دارد. این ماده شیمیایی در برخی از گیاهان وجود داشته و باعث طعم تند و بوی زننده اندامهای آنهاست. در ارقام جدید کلزا میزان این ماده مضر بسیار کاهش یافته است. فیبرنیز از دیگر موادی است که باعث افت کیفیت کنجاله میگردد. مقدار فیبر ارقام جدید بسیار کم شده است. کلزاهای HEAR دارای مصارف صنعتی بوده و در صنعت لاستیک و پلاستیک سازی,صنایع شیمیایی,صنایع رنگ,صابون سازی و نیز بعنوان روان کننده در دستگاهای صنعتی و موتور جت ( به دلیل تحمل حرترت بالا) کاربرد دارند. به این ترتیب تداوم اصلاح کلزا در مسیر کاهش مواد مضر از قبیل میزان اسیداروسیک,گلوکوزینولات و فیبر قرار گرفت. تکامل و اصلاح کلزا از کلزای سنتی تا ارقام اصلاح شده: کلزای سنتی(HEAR): هنوز هم تولید شده و حاوی ۲۲ تا ۶۰ درصد اسیداروسیک در روغن و ۱۰۰تا۲۰۵ میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم کنجاله میباشد. ارقام یک صفر(LEAR): معمولا واریته های کانادایی بوده و حاوی کمتر از ۵ درصد اسیداروسیک در روغن و تا ۱۰۰ تا ۲۰۵ میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم کنجاله میباشد. ارقام دوصفر: نوع تکامل یافته ارقام یک صفر بوده و حاوی کمتر از ۲ درصد اسیداروسیک در روغن و ۱۸تا۳۰میکرومول گلوزینولات در هر گرم کنجاله میباشند. ارقام سه صفر: نوع اصلاح شده ارقام شلغم روغنی بوده و اصطلاحا به آنها (Candle) میگویند که دارای حداقل میزان اسیداروسیک,گلوکوزینولات و فیبر میباشد. در سال ۱۹۷۹ نام عمومی Canola در کانادا برای کلیه رقمهای دو صفر منظور گردید. روغن کلزا در مقایسه با روغنهای حاصل از دانه های ذرت,آفتابگردان و سویا به دلیل حضور اسیدهای چرب اشباع شده و فاقد کلسترول از کیفیت تغذیه ای بالایی برخوردار است. کنجاله کلزا با دارا بودن حدود ۵/۴۶ درصد پروتئین و ۵/۳ درصد چربی و ۱۲ درصد فسفر قابل جذب نسبت به کنجاله سویا برتری نشان میدهد. |+| نوشته شده توسط کشاورز در یکشنبه دوم بهمن 1384 و ساعت 0:0 | نظر بدهید اهمیت و جایگاه کلزا در ایران اهمیت و جایگاه کلزا در ایران دانه روغنی کلزا از سالهای گذشته وارد ایران شده و تحقیقات متعددی روی آنها انجام گرفته است. در سالهای اخیر به دلیل توجه بیشتر به توسعه و ترویج کلزا سطح زیر کشت آن افزایش قابل ملاحظه ای یافته و در سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۱ به بیش از هفتاد هزار هکتار رسیده است. ویژگیهای گیاه کلزا و سازگاری آن با شرایط مختلف آب و هوایی اهمیت این محصول را بیشتر نموده و بعنوان نقطه امیدی جهت تامین روغن خوراکی مورد نیاز کشور به شمار آمده است. در این خصوص میتوان به موارد زیر اشاره کرد: کلزا میتواند در تناوب با زراعت گندم و جو قرار گرفته و از تراکم بیماریها آفات و علفهای هرز بکاهدو باعث آفزایش عملکرد دانه این محصولات شود. دارا بودن تیپهای بهاره زمستانه و حدواسط که امکان کشت این گیاه را در شرایط متفاوت اقلیمی فراهم میسازد. در کشت پائیزه نیاز به آبیاری کمتری بوده و امکان استفاده از نزولات اسمانی پائیزه و زمستانه وجود دارد. کلزا دارای پتانسیل عملکرد بالا بوده و دد بین دانه های روغنی از درصد روغن دانه بالایی (۴۰ تا ۴۵ درصد) برخوردار است. در اراضی شالیزار بعد از برداشت برنج میتوان ارقام بسیار زودرس کلزا را جهت کشت استفاده نمود. فصل رشد کلزا با سایر دانه های روغنی متفاغوت است و زمانی که ظرفیت واحهای روغن کشی خالیست این گیاه برداشت میشود. کلزا با تقدم برداشت در مقایسه با گندم زمینه لازم برای کشت دوم محصولات تابستانه را فراهم میسازد. با اعمال مدیریت صحیح و استفاده از روشهای ساده امکان کاشت-داشت و برداشت آن در شرایط مختلف و با امکانا محلی وجود دارد. بعلت بقایای گیاهی مطلوب علاوه بر تاثیر مثبت در میزان ماده آلی خاک در تامین علوفه مورد نیاز زارعین نیز موثر است. در توسعه صنعت زنبورداری نقش مهمی را میتواند ایفا کند. بعلت پائیزه بودن بر خلاف سایر دانه های روغنی در رقابت با محصولات پردرآمد بهاره قرار نمیگیرد. در مناطقی که بهار به علت محدودیت آب و همزمانی آبیاری محصولات بهاره با آخرین آب مشکلاتی در آب دارند میتوان با کشت کلزا بویزه ارقام زودرس آین مشکل را حل نمود. با کشت ارقام زودرس کلزا در مناطق دیم که بارندگی پائیزه مطلوب دارند ولی در بهار با خشکی مواجه میباشند نتیجه بهتر از غلات عاید میگردد. |+| نوشته شده توسط کشاورز در شنبه یکم بهمن 1384 و ساعت 0:0 | نظر بدهید عید غدیر مبارک عید غدیر خم بر تمامی شیعیان مبارک باد |+| نوشته شده توسط کشاورز در سه شنبه بیست و هفتم دی 1384 و ساعت 15:0 | 4 نظر تاریخچه کلزا تاریخچه: کلزا در زبانهای اروپایی با نامهای Rapeseed و Colza و Raps شهرت دارد. کلزای روغنی مهمترین گونه زراعی جنس براسیکا میباشد و به احتمال قوی فرم وحشی ان به اروپا و آفریقای شمالی محدود میشود. محتملترین موطن آن ناحیهای که در آن شلغم روغنی(Brassica Campetris )و کلک روغنی ( Brassica Oleraces )در مجاورت هم روییده اند زیرا کلزا (Brassica Napus ) از تلاقی این دو گونه و دو برابر شدن کروموزومهای هیبرید حاصل بوجود آمده است.در آثار بجای مانده از دوران نو سنگی در مصر و در نوشته های هندوها که از سالهای 1500- 2000 سال قبل از میلاد بدست آمده و بویژه در کتیبه های یونانی رومی و چینی باقیمانده از سالهای 200-500 قبل از میلاد به گیاهان روغنی از جنس براسیکا و ارزش دارویی آنها اشاره شده است. اعتقاد بر این است که زراعت کلزا و خردل در اروپا از اوایل قرون وسطی آغاز آغاز گردیده است. از اوایل قرن شانزدهم زراعت تجاری کلزا در هلند ثبت شده است. در آن زمان از روغن این گیاه بعنوان سوخت چراغ روان کننده ماشینهای بخار استفاده میگردیده است. کشت تجاری کلزا از سال 1942 در قسمت شمالی قاره امریکا یعنی کشور کانادا شروع گردیده و امکان استفاده از روغن خوراکی در سال 1948 مورد توجه قرار گرفت و منجر به استخراج روغن خوراکی در سالهای 1956 و 1957 گردیده. در سال 1968 اولین رقم کازا با میزان اسید اروسیک پایین در کانادا تولید شده و هم اکنون کانادا به یک تولید کننده عمده کلزا تبدیل گردیده است. زراعت کلزا در استرالیا از سال 1969 آغازش و رقمهای مورد کشت متعلق به هر دو گونه کلزا و شلغم روغنی میباشد که از ژاپن و کانادا به این کشور وارد گردیده اند. در سالهای 1972 تا 1977 میزان اسیداروسیک روغن رقمهای کلزا و شلغم روغنی به کمتر از 2% کاهش یافت. در سال 1974 رقم Tower بعنوان اولین رقم دو صفر کلزا که هم میزان اسیداروسیک و هم یزان گلوکوزینولات آن پایین بو معرفی شد. در سال 1981 تولید رقمهای کلزا با میزان گلوموزینولات بالا تقریبا متوقف گردید. در دو دهه گذشته در ایران ازمایشهای به نژادی و به زراعی متعدد و متنوعی در بخش تحقیقات دانه های روغنی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر بر روی گیاه کلزا صورت گرفته و منجر به معرفی چهار رقم کلزای اصلاح شده با نامهای زرگل- طلایه- استقلال و ساری گل شده است. سطح زیر کشت کلزا در سال پلیه 1372 تا 1374 حدود 5/94 هکتار در سال زراعی 1379-1380 برابر 25939 هکتار و در سال زراعی 1380-1381 بالغ بر 70000 هکتار بوده و میزان تولید آن در سال |ایه برابر 2/51 تن و در سال زراعی 1379-1380 معادل 27950 تن ودر سال زراعی 1380-1381 بیش از 65000 تنبوده است. با انجام تحقیقات و بررسی نتایج حاصله مشخص شده که توسط کشت کلزا در کشور امکان پذیر است و میتوان به موازات توسعه کشت زیتون در کاهش میزان وابستگی به خارج در زمینه روغن گیاهی موثر باشد . ashca.blogfa.com
|
|
|
