|
راهای سرایت آنفلوانزای مرغی به انسان و پیامدهای آن
گسترش آنفلوانزای مرغی - همچنین موسوم به آنفلوانزای طیوری - که به مرگ ده ها نفر در آسیای جنوب شرقی منجر شده باعث نگرانی های گسترده در سطح جهان شده است.
پرسش: آنفلوانزای مرغی چیست؟
پرندگان هم مانند انسان و سایر گونه ها در مقابل آنفلوانزا آسیب پذیرند.
پانزده نوع مختلف آنفلوانزای مرغی وجود دارد.
واگیرترین انواع آن، که معمولا در پرندگان مهلک است، H5 و H7 هستند.
ویروسی که هم اکنون باعث نگرانی شده است نوع کشنده H5N1 است.
حتی در داخل گونه H5N1 نیز نمونه های متنوعی دیده می شود و در کشورهای مختلفی که شاهد شیوع این بیماری بوده اند نیز گونه ها، کمی از یکدیگر متفاوتند.
پرندگان وحشی مهاجر، به ویژه مرغابی، ناقلان طبیعی این ویروس ها هستند اما خود به ندرت دچار عفونت و بیماری می شوند.
پرندگان اهلی به خصوص در مقابل این اپیدمی آسیب پذیرند.
به همین دلیل است که کشف گونه H5N1 در پرندگان در ترکیه و رومانی مایه نگرانی شده است.
در پاکستان مواردی از ویروس H7 و H9 آنفلوانزای مرغی در طیور کشف شده است اما هیچیک از این گونه ها به انسان سرایت نکرده است.
پرسش: آیا می توان مانع ورود آنفلوانزای مرغی به یک کشور شد؟
درپی کشف ویروس H5N1 در ترکیه و رومانی و اکنون در روسیه و چین، بیم آن می رود که این ویروس در سراسر اروپا منتشر شود.
از آنجا که این ویروس توسط پرندگان مهاجر منتقل می شود هیچ راهی برای جلوگیری از ورود آن وجود ندارد.
اما این به آن معنی نیست که ویروس لزوما به پرندگان اهلی منتقل خواهد شد. کارشناسان می گویند کنترل صحیح طیور - از جمله جلوگیری از نشستن پرندگان وحشی در محل های نگهداری مرغ - باید مانع چنین انتقالی شود.
پرسش: انسان ها چگونه آنفلوانزای مرغی می گیرند؟
تا زمانی که نخستین موارد آنفلوانزای مرغی در سال 1997 در هنگ کنگ در انسان مشاهده نشده بود، تصور می شد این بیماری مختص پرندگان است.
انسان از طریق تماس نزدیک با پرندگان زنده و بیمار، مبتلا می شود.
پرنده ویروس را از طریق فضولات دفع می کند. مدفوع خشک شده و پودر می شود. سپس از طریق استنشاق به بدن انسان راه می یابد.
علائم آن شبیه سایر انواع آنفلوانزا است: تب، کسالت، گلو درد و سرفه. در مواردی ورم ملتحمه چشم نیز به انسان عارض می شود.
دانشمندانی که سرگرم مطالعه موردی از این بیماری در ویتنام هستند دریافتند که ویروس می تواند کلیه بخش های بدن، و نه تنها ریه ها را، عفونی کند و این موضوع محققان را نگران کرده است.
این بدان معنی است که بسیاری از بیماری ها و حتی مرگ و میرهایی که تصور می شد علل دیگری دارد ممکن است ناشی از ویروس آنفلوانزای مرغی بوده باشد.
پرسش: تاکنون چند نفر آلوده شده اند؟
تا 10 اکتبر 2005، بروز 117 مورد بیماری آنفلوانزای مرغی در میان ساکنان اندونزی، ویتنام، تایلند و کامبوج تایید شده است که در 60 مورد به مرگ بیماران منجر شد.
برای مشاهده آخرین آمارهای سازمان بهداشت جهانی در زمینه شمار بیماران و تلفات این بیماری اینجا را کلیک کنید
نرخ تلفات در میان بیماران آنفلوانزای مرغی بالاست. در مقایسه، بیماری سارس (یک نوع بیماری حاد دستگاه تنفسی) از زمان نخستین بروز آن در سال 2002 تقریبا 8400 نفر را آلوده کرده اما باعث مرگ در حدود 800 نفر شده است.
پرسش: آیا آنفلوانزای مرغی از انسان به انسان منتقل می شود؟
نشانه ها حاکیست که بله امکان سرایت آن از انسان به انسان وجود دارد، با این حال حداقل تاکنون در شکل جهش یافته که بیم آن می رفت و می تواند باعث یک اپیدمی گسترده شود میان انسان ها منتقل نشده است.
در یک مورد در تایلند، نشانه های انتقال احتمالی ویروس از یک دختر بیمار به مادرش که او نیز درگذشت، به چشم می خورد.
عمه این دختر که او نیز آلوده شده بود شفا یافت.
جان آکسفورد، متخصص ویروس شناسی در بریتانیا گفت این موارد نشان می دهد که ویروس اصلی H5N1 می تواند از انسان به انسان سرایت کند و پیش بینی کرد که خوشه های مشابه کوچک بیماری (ماننده خانواده تایلندی) بار دیگر مشاهده شود.
موارد مشکوک دیگری از انتقال این ویروس میان انسان ها در تایلند و هنگ کنگ مشاهده شده است.
پرسش: آیا این بدان معنی است که احتمال شیوع گسترده آنفلوانزای مرغی وجود دارد؟
کارشناسان نگرانند که چنین حالتی پیش آید. اما در مورد مربوط به تایلند، ویروس تنها به بستگان نزدیک منتقل شد و بیش از آن گسترش نیافت.
به علاوه این ویروس هنوز با نوع انسانی آن ترکیب نشده است.
اما این احتمالی شدیدا نگران کننده است. کارشناسان معتقدند که اگر یک شخص به هر دو نوع آلوده شود، ویروس H5N1 می تواند به مبادله ژن با ویروس انسانی بپردازد.
به گفته آنها موارد آلودگی مضاعف به هر دو نوع ویروس هرچه بیشتر باشد، احتمال خلق یک ویروس تازه و انتقال آن از انسان به انسان بیشتر می شود.
تحقیقات دیگری که نشان داده است ویروس عامل اپیدمی گسترده سال 1918 یک ویروس آنفلوانزای مرغی بود، نیز مایه نگرانی شده است.
پرسش: اگر چنین اتفاقی بیافتد پیامدهای آن چیست؟
هرگاه ویروس توانایی انتقال راحت میان انسان ها را به دست آورد، نتیجه آن می تواند فاجعه بار باشد.
در آن صورت کارشناسان مرگ دو میلیون تا 50 میلیون نفر را در سراسر جهان پیش بینی می کنند.
پرسش: واکسنی برای آن وجود دارد؟
هنوز واکسنی صد در صد موثر وجود ندارد، اما نمونه های آزمایشی که از انسان در مقابل H5N1 محافظت می کنند در مرحله تولید است.
اما داروهای ضدویروسی، مانند تامیفلو (Tamiflu) که هم اکنون در دسترس قرار دارد و کشورهایی مانند بریتانیا در حال ذخیره آن هستند، ممکن است به تخفیف علائم بیماری کمک کند و خطر گسترش بیماری را کاهش دهد.
با این حال خبری دایر بر این که یک بیمار ویتنامی در برابر تامیفلو مقاومت نسبی حاصل کرده است باعث نگرانی شده است.
دانشمندان می گویند شاید ذخیره کردن سایر داروهای متعلق به همان خانواده مانند Relenza یا همان zanamivir اقدامی عاقلانه باشد.
پرسش: آیا می توان همچنان با خیال راحت به مصرف گوشت مرغ ادامه داد؟
بله. کارشناسان می گویند که ویروس آنفلوانزای مرغی توسط خوراکی ها منتقل نمی شود بنابراین خوردن گوشت مرغ خطری ندارد.
تنها کسانی که در کشتار و آماده سازی گوشت مرغ دست دارند با خطر ابتلا مواجهند.
با این حال سازمان بهداشت جهانی برای محکم کاری توصیه می کند گوشت با دمای حداقل 70 درجه سانتیگراد پخته شود. تخم مرغ نیز باید کاملا پخته شود.
پرسش: برای مهار ویروس در کشورهای آلوده شده چه اقداماتی انجام می شود؟
میلیون ها پرنده در تلاش برای متوقف کردن گسترش بیماری در میان پرندگان و جلوگیری از سرایت آن به انسان جمع آوری و نابود شده اند.
|
