 فحل خاموش فحل خاموش ( Anoestrie )به فحل خاموش در زبان علمی ولاتین Anoestrie گفته میشود که بنا بدلایل، به دو زیرگروه ذیل تقسیم میگردد: Acycly:آسیکلی به ناتوانی تخمدانها و بی علائم بودن دوره فحل اطلاقمیگردد. آسیکلی فیزیولوژیک و آسیکلی پاتولوژیک Anaphrodisy:درآنافرودیزی فعالیت تخمدانها موجود است ولی دوره فحل یا کلاً بی علائم یا کم علائماست. آنافرودیزی را به دو زیرگروه ذیل تقسیم میکنند: · فحل خاموش حقیقی · فحل خاموش ظاهری آسیکلی فیزیولوژیک: آسیکلی حالت نرمالدامهای جوان قبل از رشد بلوغ آنها میباشد. همچنین آسیکلی حالت نرمال در بارداری تحتترشح هورمون پروژسترون از جسم زرد فعال روی تخمدان دامها میباشد. هر دو مورد حالتفیزیولوژیک غیرفعال تخمدانها میباشد. در اولین هفته پس از زایمان نیز تخمدانغیرفعال فیزیولوژیک میباشد. در سنین بالا هم تخمدانها غیرفعال فیزیولوژیکی میباشند (یائسگی)، این حالت فیزیولوژیک در دامها اغلب دیده نمیشود زیرا دامها تا رسیدن بهاین سن از دیدگاه اقتصادی از دام جدا میشوند. آسیکلی پاتولوژیک: آتروفی (Atrophy) و دیستروفی (Dystrophy) دو دلیل عمده آسیکلی پاتولوژیکمیباشد. تحلیل بافت تخمدان تحت آتروفی دلایل متعدد دارد. آتروفی بیشتر در دامهایجوان و تلیسه بدلیل تغذیه نادرست (کیفیت نامناسب و تغذیه یکجانبه) و شرایط محیطیناسازگار (گرما و رطوبت بیش از حد، کمبود نور) دیده میشود حال آنکه دیستروفی درگاوهای با توانایی شیردهی بالا بدلیل جیره غذایی نادرست، شرایط محیطی ناسازگار (گرما و رطوبت بیش از حد، کمبود نور) و دارای زایمانهای دشوار دیده میشود. یکیاز دلایل دیگر آسیکلی پاتولوژیک سیستهای تخمدان میباشد. دلایل اصلی پیدایش سیستهایتخمدان توانایی شیردهی بیش از حد دام، شرایط نامتعادل تغذیه (کمبود کالری و انرژی،کمبود کاروتین، کمبود سدیم همزمان با مقدار مازاد پتاسیم) و شرایط ناسازگار محیطیبشمار میآید بخصوص وقتی از دام با بنیه (Constitution) ضعیف در شرایط ناسازگارمحیطی بازدهی شیردهی بیشتری مطالبه میگردد. فحل خاموش حقیقی: دلیلاصلی آن عدم اجرای صحیح و نقص در نگهداری دام (مانند کمبود نور در اسطبل بخصوص دردامهای تلیسه، کمبود تحرک در دامداریهای مطلقاً اسطبلی و بدون چراگاه، نگهداری بیشاز حد دام در اسطبل و در نتیجه تنگی جا، گرما و رطوبت بیش از حد بخصوص در فصول گرمسال) و تغذیه دام از لحاظ کیفی و کمی میباشد. نتیجه آن استرس بیش از حد دامها است. ترشح آدرنالین هورمون استرس سبب اختلال در سیکل نرمال جنسی دام و در نهایت تاثیر آنبرروی تخمدانها و نارسایی رشد تخمک در تخمدان و اختلال در تولید هومون جنسی استروژنمیباشد. التهاب های مزمن نهفته و بیماریهای پارازیتی نیز تاثیر بسزایی در رونددوره فحل دارند. این دامها دارای فعالیت نرمال تخمدان در طی یک دوره جنسی میباشندولی علائم آشکار فحل را ندارند. فحل خاموش ظاهری: این دامها نهتنها دارای فعالیتهای نرمال تخمدانی میباشند بلکه علائم برونی فحل را نیز دارند ومشکل اصلی از جانب دامدار میباشد. کنترل دوره فحل بی دقت، ناکافی و ناآگاهانهمیباشد و زمان کنترل کوتاه است. کنترل سه بار روزانه و هر بار بمدت ۲۰ دقیقه برایاغلب دامداران مشکل و زمان گیر است. دلایل ساختمانی دامداری نیز بی تاثیرنمیباشد زمین نامسطح و ناهموار و سقف های کوتاه و کنترل مرتب سم دامها بسیار باارزش و مفید و سودمند میباشد. مبارزه با فحل خاموش : با یک برنامهکنترل دقیق دام و دامداری میتوان فحل خاموش را مبارزه کرد و از کاربرد بی دلیلداروهای هورمونی پرهیز نمود زیرا این داروها علت اثرات منفی جانبی متابولیکیمیباشند. برنامه مبارزه با فحل خاموش در دامداری و گله · افزایش وتشدید کنترل فحل · وجود دفتر یادداشت کنترل فحل و نوشتن هر تغییرات مشاهده شده · اجرای مرتب معاینات کلینیکی باروری و بارداری · کنترل و تصحیح کیفی تغذیهدام : ۱. آنالیز تغذیه ۲. محاسبه جیره غذایی دقیق ۳. آزمایش ماهیانهیکبار خون جهت نظارت متابولیکی · نگهداری صحیح دام تحت رعایت تغییرات محیطی هماهنگ و یکنواخت کــردن دوره فحل دامها جهت همزمان کــردن خدمات دامپزشکی وتلقیح مــصنوعی و estrus synchronization منبع : سایت دامداران ایران |
|
| |
|
